Page 42 - Türk Dili ve Edebiyatı - 10 | Beceri Temelli
P. 42

17        TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 10                          Ortaöğretim Genel Müdürlüğü




           sonraları her şey konu olur. Nazım birimi beyit, dörtlük olabildiği gibi serbest birimlerde de şiirler
           yazılmıştır. Bu eserlerin yazımında 1 Kasım 1928’e kadar (Harf Devrimi) Arap alfabesi kullanılır.
           Devrimden sonra günümüzde de kullandığımız Latin alfabesi hâkim olur.
                                                                                         Selman Şen


           2. Metin                                       3. Metin
           Ben Sana Mecburum                              Gazel
           Ben sana mecburum bilemezsin.                  Hâsılım yok ser-i kûyunda belâdan gayrı
           Adını mıh gibi aklımda tutuyorum.              Garazım yok reh-i aşkında fenadan gayrı
           Büyüdükçe büyüyor gözlerin                     Ney-i bezm-i gamem ey âh ne bulsan yele ver
           Ben sana mecburum bilemezsin.                  O da yanmış kuru cismimde hevâdan gayrı
           İçimi seninle ısıtıyorum.
                                                          (…)
           (…)
                                                                                             Fuzulî
                Attilâ İlhan, Ben Sana Mecburum

           4. Metin
           Koşuk (Eski Türkçe)       (Günümüz Türkçesi)
           Kar buz kamuğ erüşdi      Kar, buz, hepsi eridi;
           Tağlar suvı akışdı        Dağların suyu aktı,
           Kökşin bulıt örişdi       Mavi bulut belirdi,
           Kayguk bolup egrişür      Kayık olup salınır.


           Kelime Dağarcığı
           fena: Yok olmak. garaz: Niyet, istek. hâsıl: Beklenti. hevâ: Boş istek. ney-i bezm-i gam: Gam meclisinin “ney”i.
           reh-i aşk: Aşk yolu. ser-i kûy: Köyün başı.


          1.  Metinden ve örnek şiirlerden faydalanarak verilen tablodaki boşlukları uygun şekilde doldurunuz.

                       Edebî              İslamiyet Öncesi   İslamiyet Etkisindeki  Batı Etkisinde Gelişen
                       Dönem               Türk Edebiyatı      Türk Edebiyatı       Türk Edebiyatı
              Döneme örnek şiir                                                 Ben Sana Mecburum
              Örnek şiirin şairi
              Yaşam tarzı                                                       Yerleşik hayat tarzı
              Etkilenilen yabancı diller  Yabancı dillerin etkisi yok.

              Kullanılan nazım birimleri
              İşlenen konular                               Aşk, ................................
              Etkilenilen din         Şamanizm, ........................

          2.  Boşluklarını doldurduğunuz tablo, metni anlamanızı kolaylaştırdı mı? Okuduğunuz metinlerde tab-
             lo, grafik, resim gibi görseller bulunmasını ister miydiniz? Gerekçeleriyle yazınız.




          3.  Boşluklarını doldurduğunuz tabloyu sınıf panosunda sergilemeniz ve görsellerle bu tabloyu destek-
             lemeniz istenseydi hangi görselleri kullanırdınız?





          40
                                                                                      Hazırlayan: Selman ŞEN
   37   38   39   40   41   42   43   44   45   46   47