Page 438 - Türk Dili ve Edebiyatı - 10 | Beceri Temelli

213 TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 10 Ortaöğretim Genel Müdürlüğü

Kelime Dağarcığı:
cidal: Savaş. tango: Aşırı bir biçimde son modaya uyarak giyinmiş (kadın).

1. Aka Gündüz Millî edebiyatın kurucuları arasında yer almış, sade dille yurt sorunlarını, yurt
gerçeklerini ortaya koymuş bir sanatçıdır. Sanat titizliğini, biçim kaygısını her zaman gözetmemiş,
duygusal-gerçekçi bir halk yazarı olarak kalmıştır.

Bu açıklamada yer alan “duygusal-gerçekçi bir halk yazarı” ifadesinin okuduğunuz metindeki
yansımalarını belirtiniz.

2. Okuduğunuz metinde köylü kızı Fatma karşılaştığı şehirli kadınlarla konuşur. Aralarındaki bazı
farklara rağmen bu kadınları birleştiren unsurlar nelerdir?

3. “Millî edebiyat” ifadesi ilk defa, 1911 yılında çıkmaya başlayan Genç Kalemler dergisinde geçer.
“Halka doğru” hareketi ile ve gözleme dayanarak her tabakadan halkın hayatı konu alınıp işlenirken
millî mücadeleyi kucaklayan bir anlayış da benimsenir. Dil sadeleşir, millî kaynaklara yönelinir.
Dönemin öne çıkan romancıları arasında Ömer Seyfettin (Yalnız Efe), Halide Edip Adıvar (Ateşten
Gömlek, Sinekli Bakkal), Yakup Kadri Karaosmanoğlu (Yaban, Kiralık Konak, Hüküm Gecesi), Refik
Halit Karay (İstanbul’un İç Yüzü, Bugünün Saraylısı), Ahmet Hikmet Müftüoğlu (Gönül Hanım)
sayılabilir.
a) Cumhuriyet dönemi sanatçılarından da Millî Mücade’yi konu olarak işleyen sanatçılar (Kemal
Tahir-Yorgun Savaşçı, Esir Şehrin İnsanları, Ahmet Hamdi Tanpınar-Sahnenin Dışındakiler,
Tarık Buğra-Küçük Ağa vb.) olmuştur. Sizce o dönemi yaşayıp da anlatanlarla sonradan konu
olarak işleyen sanatçıların eserlerinde farklılık olur mu? Gerekçelerinizle birlikte açıklayınız.

b) Siz Millî Mücadele’yi konu alan bu romanlardan birini okumak isteseniz hangi dönemde yazı-
lanı tercih edersiniz? Niçin?

436
Hazırlayan: Sabiha ÇUHADAR