Page 436 - Türk Dili ve Edebiyatı - 10 | Beceri Temelli

212 TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 10 Ortaöğretim Genel Müdürlüğü

1. Millî Edebiyat Dönemi, Türk edebiyatında 1911 ile 1923 yılları arasını kapsayan dönemdir. Bu yıllarda
Balkan Savaşları’nda büyük toprak kayıpları yaşanmış, I. Dünya Savaşı’nda birçok cephede savaşılmış,
işgaller ve sürgünlerle geçen zor zamanlar yaşanmıştır. Millî edebiyat romancıları da ülkenin içinde
bulunduğu bu şartlara kayıtsız kalmamıştır. Romanlarda Millî Mücadele, vatan, millet, Anadolu, ba-
ğımsızlık gibi konular işlenmiştir. Birçoğu bu mücadeleye katılmış olan sanatçılar, yaptıkları gözlemle-
ri başarıyla romanlarına aktarmıştır. Dil, sade ve konuşma diline yakındır; sanatlı söyleyişler de buna
uyumludur.
Gönül Hanım romanının 1920'de yayımlandığını göz önünde bulundurarak Millî Edebiyat Dö-
nemi'nin yukarıda bahsedilen özelliklerinin okuduğunuz metne yansıdığını söyleyebilir misiniz?
Düşüncelerinizi gerekçeleriyle açıklayınız.

2. Yukarıdaki metinden hareketle Ahmet Hikmet Müftüoğlu’nun edebî yönü hakkında çıkarımlarda
bulununuz.

3. a) Halide Edip Adıvar, Ateşten Gömlek romanının ön sözünde şöyle diyor: “Sakarya silah arkadaş-
larımın “Ateşten Gömlek”te birkaç solgun aksini İstanbul, ihtilâl ve ordu günlerinden alıp kâğıt
üstüne koymaya çalıştım. İstediğim gibi olmadığı için silah arkadaşlarımdan af dilemek isterdim.
Bize onlar ilhâm ettiler. Daha doğrusu Karadağ Muharebesi’nde dağın ortasında ismini hiçbir
zaman bilemeyeceğim yağız atlı bir zâbitin dumanlar içinde kaybolup meydana çıkışı bana koca-
man bir kalp hikâyesi tahayyül ettirdi. Eser Sakarya’nındır.”
Bu ifadelerden hareketle Millî Edebiyat Dönemi'nin bir diğer sanatçısı Halide Edip Adıvar’ın
Ahmet Hikmet Müftüoğlu ile ortak olan özelliklerini belirtiniz.

b) Sizce bu iki sanatçının roman yazma sebepleri neler olabilir?

4. Metinde geçen, Taklide, benzeşmeye sebep ne?.. Bizim de bir büyük milletimiz, târihimiz, varlığımız
yok mu? cümlelerini dönemin edebiyat anlayışı çerçevesinde yorumlayınız.

434
Hazırlayan: Şükriye ŞEN