Page 841 - Türk Dili ve Edebiyatı - 10 | Beceri Temelli

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 10

CEVAP ANAHTARLARI

Etkinlik No.: 359 savunmaktadırlar. Bu durum, onların fikir ve edebiyat anlayışla-
1. Olası Cevap: Yazar gezdiği şehre ve şehrin insanlarına karşı rında farklılıkların oluşmasına ve tartışmaların yaşanmasına yol
meraklı, ilgili ve hevesli bir yaklaşım göstermektedir. Bana göre açmaktadır.
yazar şehrin gündelik hayatını keşfetmek, yeni şeyler görmek, 3. Olası Cevap: Metni okuyunca o dönemlerde Türkiye’deki edebi-
yöresel lezzetler tatmak ve yöre insanını daha yakından tanımak yat çevrelerinde dil konusuyla ilgili bazı fikir ayrılıklarının oluş-
istediği için böyle bir yaklaşım içerisindedir. Cevap yoruma açıktır. tuğu ve tartışmaların yaşandığı kanısını edindim. Türk yazarların
2. Olası Cevap: Evet, yazarın bu konularda okuyucuyu yönlendir- Azerbaycanlı tarihçiye sordukları sorulardan ve metinde konuyla
diğini düşünüyorum. Metinde İtalyanlarla nasıl iyi bir iletişim ilgili kullanılan ifadelerden bu durum anlaşılabilmektedir. Cevap
kurulabileceğine, yemek yenecek mekânların seçiminde nasıl bir yoruma açıktır.
yol izlenmesi gerektiğine, hangi yemeklerin güzel ve leziz oldu- 4. Olası Cevap: Yazar ve arkadaşları dili değiştirmek gerektiği gö-
ğuna dair okuyucuyu yönlendiren ifadeler yer almaktadır. rüşünü savunmuşlar; eski şairlerden beyitler okuyarak bunların
Hayır, yazarın bu konuda okuyucuyu yönlendirdiğini düşünmü- halk tarafından artık anlaşılmadığını iddia edip görüşlerini ka-
nıtlamaya çalışmışlardır. Bence halkın anladığı bir dili değiştir-
yorum. Çünkü yazar kullanmış olduğu ifadelerde kendi düşün- meye çalışmak yanlıştır. Çünkü dil, konuşulduğu çevrede kendi
celerini ve yaşadığı tecrübeleri aktarmakta, okuyucuyu yönlen- kendine zamanla doğal bir değişim gösterir. Cevap yoruma açıktır.
dirmeden birtakım öneriler sunmaktadır. Cevap yoruma açıktır.
3. Olası Cevap: Yazar, modern İtalya’daki galeri anlatırken bu 5. Olası Cevap: Bence yazarın kendisiyle aynı görüşe sahip olmayan
insanları daha yakından tanımasını sağlar. Onların düşüncesini,
mekânları Romalılar dönemindeki forumlara benzetmiştir. bakış açısını, beğenisini, değer ölçütlerini, edebiyat anlayışlarını
Romalılar dönemindeki forumların zevk ve eğlence mekânları öğrenir. Böylelikle kendini ve yazarlık tecrübesini daha çok geliş-
olduğunu, modern galerilerin ise o zevk ve eğlenceleri yeniden tirme olanağı bulabilir. Cevap yoruma açıktır.
canlandırdığını ifade etmektedir. Bu bakımdan yazar kendi gö-
rüşünü dile getirmekte ve öznel bir tavır takınmaktadır. Cevap Etkinlik No.: 362
yoruma açıktır.
4. Olası Cevap: Yazar, okuyucuyla sohbet ediyormuşçasına samimi 1. Sağlam nesiller ancak geçmişin üzerine geleceği koyarak yetişebilir.
Bu nedenle gençlerin ilerleyebilmeleri adına aile büyüklerinden ge-
bir tavır sergilemekte ve kolayca anlaşılır bir dil kullanmaktadır. lenek, görenek ve kültürlerini öğrenmesi gerekir. Aynı şekilde aile
Gezip gördüğü yerlerin ilgi çekici olduğunu düşündüğü özellik- büyükleri de gençlere gerekli zamanı vererek ve özveriyi göstererek
lerini, kendi bakış açısıyla kişisel görüş ve yorumlarını katarak genç kuşakların geçmişle olan bağlarının kopmamasına yardım et-
okuyucusuna anlatmaktadır. Yazar, toplumun farklı kesimlerin- melidir. Yazar, eğitimin sadece okul ve öğretmenden ibaret olmadı-
den insanlara hitap edebilmek ve okur kitlesini genişletebilmek ğının altını çizerek bu yolda aile ilişkilerinin önemini belirtmiştir.
endişesiyle böyle bir tavır benimsemiş olabilir. Cevap yoruma Cevap yoruma açıktır.
açıktır.
2. Olası Cevap: Yazarın bu görüşüne katılıyorum. Gökdelenler ve
Etkinlik No.: 360 plazalar yapmak uğruna birçok tarihî yapı kaderine bırakılıyor.
1. Yazar Türk olduğu için Bulgaristan’da kendi kültürel ögeleriyle Daha çok apartman dikme adına çirkin bir yapılaşma ortaya çıkı-
karşılaştığında bu ögeleri ön plana almıştır. Bulgaristan Balkan Sa- yor. Bu uğurda da kültürel mekânlar ve yapılar feda ediliyor. Kendi
vaşları öncesinde Osmanlı toprağıydı, bu yüzden yazarın oradaki şehrimde yeşil alanların gitgide azaldığını, şehrin beton yığınına
kültürel ve siyasi tarihi ele alması yazar açısından anlaşılır bir du- dönüştüğünü görüyorum. Yüzyıllık binalar, surlar ve tarihin izini
rumdur. Cevap yoruma açıktır. taşıyan evler bu yanlış yerleşimin gölgesinde yok oluyor.
2. Bulgaristan’ın uzun yıllar Osmanlı Devleti’nin toprağı olması ve Yazarın bu görüşüne katılmıyorum. Tarihî dokulara zarar verme-
Osmanlının Balkanlardaki hoşgörüsü, bu bölgede yaşayan tüm den de yenilikler yapılabilir. Yenileme çalışmalarıyla tarihî yapıla-
halkların Osmanlı kültürüne yakınlık duymasını sağlamıştır. Ce- rın özelliklerini bozmadan onları modern yaşama kazandırabiliriz.
vap yoruma açıktır. Cevap yoruma açıktır.
3. Olumlu bir etkisi olduğunu düşünüyorum. Yazarın gezip gördüğü
3. Kendi toplumumuzun güçlü kültürel bir geleneği ve tarihi oldu- yerlerle ilgili tarihî bilgiler vermesi okuyucu için bir zenginlik kay-
ğu düşünürdüm. Aynı zamanda yabancı bir ülkede kendi kültürel
unsurlarımızla karşılaşmak, düşünsel anlamda bu yere kendimi nağıdır. Gezdiği coğrafyaları tarihî birikimiyle harmanlayıp aktar-
ması, o bölgelere ait kültür ve medeniyetleri tanıtması yazarın çok
yakın hissetmemi sağlayabilirdi. Cevap yoruma açıktır.
yönlülüğünün bir göstergesidir. İ. Ortaylı’nın bu özelliği ile kaleme
Etkinlik No.: 361 aldığı gezi yazıları da okurun ilgilisini çekecek ve okuru etkileye-
cektir. Cevap yoruma açıktır.
1. Olası Cevap: Yazar, Türkçeyi özleştirme akımının savunucuların-
dandır. Bunu yazarın metninde Türkçeye yabancı dilden giren söz- Etkinlik No.: 363
cükler yerine öz Türkçe sözcükler kullanmasından anlamak müm- 1. Kitap satış sitesindeki değerlendirmeler metni desteklemektedir.
kündür. Örneğin yazar “heykel” sözcüğü yerine “yonut” sözcüğünü “Üsküp’ü Gezmek” adlı metinde yer yer tarihsel bilgiler verilerek
kullanmıştır. Ayrıca yazarın Azerbaycan Bilimler Akademisindeki “tarihe tanıklık” edildiği, dizelere yer verilerek metnin şiirle har-
bilginlerle olan sohbetinden de onun Türkçeyi özleştirmek isteyen manlandığı ve Balkan izlenimlerinin yazara özgü bir dille anlatıldı-
bir akımın savunucusu olduğu anlaşılabilmektedir. Diğer yandan ğı açıkça görülmektedir.
metinde yazarın Bakü ziyareti sırasında beraber olduğu şair ve
yazarlardan oluşan çevrenin yeni akımın temsilcilerinden oluştu- 2. Balkan coğrafyası yüzyıllardır Osmanlı Devleti’nin hâkimiyetinde
ğundan bahsedilmektedir. Yeni akımın temsilcileri hakkında kul- kalmış bir coğrafyadır. Türkçe bu süre zarfında Balkanlar’da yaygın
lanılan ifadelerden ve “aruzcular” diye adlandırılan eski ozanların bir kullanım imkânına sahip olmuştur. Türkçe bugün de bu bölge-
savunduğu fikirlerin ise sadece duyulanlar kadarıyla aktarılma- de hayatın her alanında yaygın bir şekilde kullanılmakta, kültürün
sından dolayı yazarın yeni akımın temsil ettiği edebiyat anlayışına şekillenmesinde önemli bir işleve sahip olmaktadır.
daha yakın olduğu çıkarımında bulunabilirim. 3. Olası cevap: İlgili cümlelerle yüzyıllara direnmiş yapıların insanla-
2. Azerbaycanlı edebiyatçılardan bazıları eski edebiyat anlayışının rın ilgisizliği ve özensizliği nedeniyle tahrip olduğu, kültürel yapı-
ve geleneğinin sürdürülmesi gerektiğini savunurken diğerleri ye- lara insanların gerekli özeni göstermediği, yazarın da bu ilgisizliği
nilikten yanadır ve “özgür koşuk” adını verdikleri yeni bir akımı “barbarlık” olarak nitelediği söylenebilir. Cevap yoruma açıktır.

839