Page 102 - Biyoloji 11 - Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü BİYOLOJİ 11 47

1. ÜNİTE > İnsan Fizyolojisi Kazanım 11.1.4.1. Kalp, kan ve damarların yapı, görev ve işleyişini açıklar.
Genel Beceriler: Eleştirel Düşünme Becerisi Alan Becerileri: Çıkarım Yapma Becerisi

Etkinlik İsmi KALBE GİDEN YOLLAR 40 dk.
Amacı Kan dolaşımı ve damarların yapısını açıklayabilme. Bireysel

Yönerge Dolaşım sistemi hakkında verilen metinden yararlanarak soruları cevaplayınız.

Kalp, kan ve damarlar vücudumuzun dolaşım sistemini oluşturur. Kalp, vücuttaki organ, doku ve hüc-
relere kanı iten bir pompa gibi çalışır. Kan, hücrelere oksijen ve besin maddeleri gönderir. Hücrelerin
metabolizma sonucu ürettiği karbondioksit ve azotlu atıkları boşaltım organlarına iletir. Kalp, damarlar
ve kan tıpkı bir binanın su tesisatına benzetilebilir. İnsan vücudunda üç çeşit damar vardır. Bunlar atarda-
marlar, toplardamarlar ve kılcal damarlardır. Atardamarlar, kanı kalpten götürürler. Vücuttaki en büyük
ana atardamar aorttur. Toplardamarlar, kanı kalbe taşırlar. Atardamarlar ile toplardamarları birbirine
bağlayan kılcal damarlar ise kanla hücreler arasında madde alışverişinde rol oynarlar. Kalpten gelen temiz
kanı vücuda iletmek, kirli kanı temizlemek üzere akciğerlere göndermek dolaşım sisteminin görevidir.

1. Vücudumuzdaki toplardamarlardan hangisi taşıdığı kanın niteliği bakımından diğer toplardamar-
lardan farklıdır? Cevabınızı gerekçesiyle açıklayınız.

2. Atardamar ve toplardamarlar arasındaki yapısal farklar nelerdir?

3. Atardamar ve toplardamarlarda madde alışverişi gerçekleşemezken kılcal damarlarda madde alışve-
rişi gerçekleşebilmektedir. Bu farklılığın nedenini damarların yapısını dikkate alarak cevaplayınız.

4. "Nabız, kalp karıncıkları kasılırken kanın toplardamarlara yaptığı basıncın vurma şeklinde hissedil-
mesidir." açıklamasına katılır mısınız? Cevabınızı gerekçesiyle açıklayınız.

99