Page 103 - Biyoloji 11 - Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

47 BİYOLOJİ 11 Ortaöğretim Genel Müdürlüğü

5. Küçük ve büyük kan dolaşımı şematik olarak verilmiştir. Bu şemada harflerle gösterilen damarları
yazınız.

e) ......................
c) ...................... 1. Yönerge Aşağıda verilen metin, görsel ve grafiklerden yararlanarak soruları cevaplayınız.

Akc ğer a) ...................... İnsanın dolaşım sistemini kalp, damarlar ve kan oluşturur. Kalp, kanı vücuda pompalayıp vücutta dolaş-
atardamarı tırmakla sorumludur. Damarlar ise kanı taşımakla sorumlu olan yapılardır. Kan dolaşımında üç çeşit da-
Aort mar görev yapar. Atardamarlar kanın kalpten uzaklaştığı, toplardamarlar ise kanın kalbe yaklaştığı damar-
d) ...................... atardamarı lardır. Kılcal damarlar ise doku hücrelerinin arasına yayılmış, madde alışverişini sağlayan damarlardır.

Toplardamar 120
Karac ğer üstü kılcalı
toplardamarı

Atardamar Toplardamar Kan basıncı (mmHg) 60
b) ...................... Böbrek 20
atardamarı
Atardamar Kılcal damar Toplardamar
Atardamar
kılcalı
50
5000
Vücut 4000 40

6. Mehmet hareketsiz yaşam tarzına sahip bir öğrencidir. Mehmet'in ileriki yaşlarında karşılaşabileceği Toplam kes t alanı (cm 2 ) 3000 Kanın akı hızı (cm/s) 30
2000
20
sağlık sorunları neler olabilir? Cevabınızı gerekçesiyle açıklayınız. 1000 10
Atardamar Kılcal damar Toplardamar
Atardamar Kılcal damar Toplardamar

1. Atardamarlar genel olarak oksijence zengin olan temiz kanı taşır. İnsan vücudunda oksijence fakir
kirli kan taşıyan atardamar bulunur mu? Açıklayarak belirtiniz.

7. İş seyahati için uzun süren uçak yolculuğu yapan Ahmet Bey'in akciğerlerinde pıhtı oluşumu göz-
lenmiştir. Sizce nedeni ne olabilir?

2. Kan kalpten çıktıktan sonra damar boyunca (atardamar-kılcal damar-toplardamar) kan basıncı
devamlı olarak azalır. Kan basıncı damar boyunca azalmayıp sabit kalsaydı ne gibi durumlar orta-
ya çıkardı? Gerekçeleriyle açıklayınız.

8. Aşağıdaki kavramları doğru bir şekilde eşleştiriniz. Büyük kan dolaşımında temiz kan taşıyan da-
mar tipini belirtiniz.

1. Kanı kalpten uzağa taşıyarak, organlara yaklaşınca daha küçük olan da- 3. Kılcal damarlar, atardamar ile toplardamar arasında bulunur. “İki toplardamar arasında da kılcal
a) Toplardamar
marlara ayrılırlar. damar bulunabilir.” diyen bir kişi hangi organın damar yapısını inceleyerek bu sonuca ulaşmıştır?
2. Vücutta dolaşan kan bu damarlara geçerek kalbe döner ve dolaşımı ta- Gerekçeleriyle açıklayınız.
b) Atardamar
mamlar.
3. Vücuttaki hemen her organa ve dokuya ulaşır. İnce duvarları, kanla doku
c) Kılcal damar
sıvısı arasındaki alışverişine olanak sağlar.

100
Hazırlayan: Dilara KADAK