Page 176 - Biyoloji 11 - Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü BİYOLOJİ 11 83

1. ÜNİTE > İnsan Fizyolojisi Kazanım 11.1.6.1. Üriner sistemin yapı, görev ve işleyişini açıklar.
Genel Beceriler: Problem Çözme Becerisi Alan Becerileri: Çıkarım Yapma Becerisi

Etkinlik İsmi VÜCUT SÜZGECİ 20 dk.
Amacı Üriner sistemin yapısını ve görevlerini veriler üzerinden analiz edebilme. Bireysel

Yönerge Verilen metinden yararlanarak aşağıdaki soruları cevaplayınız.

Üriner sistem, vücudumuzdaki metabolizma faaliyetleri sonucunda or-
taya çıkan artık maddelerin uzaklaştırılması için âdeta bir süzgeç göre-
vi üstlenir. Sistem bunu yaparken suyu vücutta tutmak için canlıların
yaşama ortamlarına göre adapte olmuştur. Suya erişimi sınırlı olan çöl
hayvanlarında ise böbreklerdeki su tutma kapasitesi çok daha gelişmiş
düzeydedir. Biz insanlar kara yaşamına uyum sağlamış böbreklere sahi-
biz. Ayrıca böbreklerimiz kan hücresi yapımını teşvik eden eritropoetin
hormonu üretir. Üriner sistem birçok hormon ve sinirin kontrolünde ça-
lışmaktadır. Böbrek sağlığımızı korumak, temelde yeterli miktarda su içmek ve sisteme zarar verecek
etkenlerden (alkol alımı, fazla tuz tüketimi vb.) uzak durmaktan geçer. Böbreklerde gerçekleşen biyo-
kimyasal reaksiyonlar, hem genetik hem de çevresel faktörler tarafından etkilenebilir. Bu fonksiyonların
bir tanesinin bozulması bile birbirinden farklı olumsuzluklara sebep olabilecektir.

1. Alkol alımı, böbreklerden suyun geri emilimini azaltır. Bunun sonucunda yoğunluğu az ve miktarı
fazla idrar oluşur. Alkolün neden idrar miktarını arttırdığını açıklayacak bir hipotez oluşturunuz.

2. İnsanların heyecanlı oldukları veya korktukları durumlarda daha sık idrara çıkmaya başlamalarının
nedeninin ne olabileceğini açıklayınız.

3. Böbrekler, bir günde yaklaşık 200 litre kan süzer ve yaklaşık 1,5 litre idrarla zararlı maddelerin ba-
zılarını uzaklaştırır. Akciğere temizlenmek için giden kan ile benzer sebeple böbreklere giden kan
arasında içerik bakımından nasıl farklar vardır? Dolaşımdaki temiz kan ve kirli kan ifadeleri hangi
maddeler için kullanılır?

173