Page 177 - Biyoloji 11 - Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

83 BİYOLOJİ 11 Ortaöğretim Genel Müdürlüğü

4. Şekilde, iki farklı nefron tipi şematize edilmiştir. Bu nefronlardaki en belirgin fark Henle kulpu
uzunluklarıdır. 1 ve 2. nefron tiplerinden bir tanesi insana ait iken diğeri bir memeli hayvana aittir.
Hangisi insana ait olan nefron olabilir? Diğer hayvan, insanla kıyaslandığında nasıl bir yaşama orta-
mında bulunmaktadır? Olası cevaplarınızı gerekçeleri ile açıklayınız.
Bowman
kapsülü 1. Yönerge Böbrekte kanın temizlenme mekanizması ile ilgili aşağıdaki metin ve görsellerden yararlanarak
soruları cevaplayınız.
Glomerulus
Böbreklerimiz tıpkı akciğerlerimiz gibi kanı atık maddelerden ve madde fazlasından temizleyen bir or-
gandır. Böbrek atardamarı ile böbreklere ulaşan kan nefron adlı birimlerde temizlenir. Bu temizleme
işlemi süzülme, geri emilme ve salgılama olayları sayesinde olur.
• Süzülme: Glomerulus kılcallarındaki kanın sıvı kısmındaki bazı maddeler kan basıncının etkisiyle
İdrar toplama nefrona geçmesidir.
kanalı • Geri emilme: Nefrona geçen süzüntü içindeki faydalı maddelerin pasif ve aktif taşımayla kan damar-
Henle kulpu
1 larına alınmasıdır.
• Salgılama: Nefronu saran kan damarlarından nefrona pasif ve aktif taşımayla madde verilmesidir.
İdrar toplama
2 kanalı Bu olaylar aşağıdaki görselde şematize edilmiştir.
Glomerulus
Böbrek kılcalları
atardamarı
Böbrek
atardamarı
Böbrek
toplardamarı Nefron

+
5. İdrarla atılan maddelerden bazılarına baktığımız zaman Na , Cl iyonları ile suyun geri emilen ve Böbrek Nefron Nefron
-
atılan oranları tablodaki gibi gösterilmiştir. Günlük alması gereken tuz miktarının %5 fazlasını alan toplardamarı
bir kişinin idrar miktarında ve kan basıncında ne gibi değişiklikler oluşmasını beklersiniz? Nefron
Geri Emilimle Kana Salgılama Dâhil
Madde Süzülme Geri Emilim Oranı
Geri Kazandırılan İdrara Katılan
Su 180 litre ~178 litre %99 ~2 litre Üreter Üreter
Na + 579 g 575 g %99,5 4 g
Cl - 640 g 634 g %99 6 g 1. Süzülme, geri emilme ve salgılama olaylarını madde geçişinin yönlerini gösteren
oklarıyla eşleştiriniz.

6. Böbrek yetmezliği sebebi ile diyaliz makinasına bağlı bir kişinin kan değerleri ölçüldüğünde alyuvar 2. Glomerulus kılcallarından nefrona geçememiş bir madde idrarın yapısında bulunabilir. Bu madde-
sayısının normalin altında olduğu tespit edilmiştir. Bu duruma neyin sebep olabileceğini açıklayınız. nin geçişi hangi renkteki okla gösterilen olay ile sağlanmıştır. Cevabınızı gerekçesiyle yazınız.

174
Hazırlayan: Feyza Tuba EROĞLU