Page 193 - Biyoloji 11 - Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

91 BİYOLOJİ 11 Ortaöğretim Genel Müdürlüğü

2. Böbrek taşlarının oluşumunda kalsiyumun etkili olduğu bilinmektedir. Bu çeşit böbrek taşlarının
oluşmasında hangi hormonların azlığı ya da fazlalığı etkilidir? Kısaca açıklayınız.

Yönerge Polikistik böbrek hastalığı hakkında verilen metin ve görselden yararlanarak soruları cevaplayınız.

Polikistik böbrek hastalığı, kalıtsal böbrek hastalıkları içinde en sık görülenidir. Böbreklerde çok sayıda
kist bulunur ve bu kistler böbrekte basınç oluşturur (Görsel). Böbrek tam olarak fonksiyonlarını yerine
getiremez ve böbrek yetmezliği ortaya çıkar.
3. İdrarını normal düzeyde yapan ve ağrı bulunmayan bireylerde böbrek taşı yoktur.’’ görüşüne katılır
mısınız? Gerekçesiyle birlikte açıklayınız.

Kistlerr
K stle

Üreter
Üreter Üreter
Üreter
4. Çok terleme, yetersiz su veya aşırı çerez tüketme gibi etmenler neden böbrek taşı oluşmasına neden
olur? Gerekçesiyle birlikte açıklayınız.

Sağlıklı böbrek Pol k st k böbrek
Sağlıklı böbrek
Polikistik böbrek
Görsel: Normal ve polikistik böbrek
Polikistik böbrek hastalarında kistlerin büyüyerek çevre dokulara baskı yapması sonucu ağrı, kistlerin
patlaması sonucu idrarda kan, böbrek taşı oluşumu, idrar yolu enfeksiyonu ve yüksek tansiyon görülebi-
lir. Polikistik böbrek hastalığında böbrek kistleri dışında diğer organlarda da kistler gelişebilir. Böbrek-
lerden sonra kist gelişiminin en sık olduğu organ karaciğerdir; daha seyrek olarak dalak ve pankreasta da
5. Böbrek taşlarının küçük olması ve herhangi bir ağrı oluşturmaması tedavi edilmesini gerektirir mi? kistler oluşabilir. Böbrek yetersizliği ve yüksek tansiyonu olmayan polikistik böbrek hastalarının özel bir
Nedenlerini açıklayınız. diyet yapmalarına gerek yoktur. Yüksek tansiyonu olan hastalar tuzsuz diyet almalıdır. Böbrek işlevleri
tamamen ortadan kalkan hastalarda diyaliz veya böbrek nakli (transplantasyon) yapılabilir.
Polikistik böbrek hastalığında en önemli sorun, bazı hastalarda gelişebilecek olan böbrek yetersizliğidir.
Diyaliz tedavisine gereksinim duyan ya da böbrek nakli yapılmış olan hastaların %5-10'unda böbrek
yetersizliğinin nedeni, polikistik böbrek hastalığıdır. Bu nedenle polikistik böbrek hastalığı birey ve top-
lum sağlığı açısından önemli bir hastalıktır. Ayrıca, kalıtsal bir hastalık olduğu için polikistik böbrek
hastalığının sonraki kuşaklara aktarılabileceği akıldan çıkarılmamalıdır. Gen analizi ile polikistik böbrek
hastalığının kesin tanısını koymak mümkündür.
http://www.nefroloji.org.tr/icerik.php?gid=43
6. Böbrek taşı hastalığı olan bireylerin bazılarına hayvansal bazılarına bitkisel gıdaların tüketimi öne-
rilmesinin nedenlerini gerekçeleriyle açıklayınız. 1. Anne ve babası polikistik böbrek hastası olan Nehir’in kendisi bu hastalığı taşımamasına rağmen
kardeşi taşımaktadır. Anne ve babası kalıtsal polikistik böbrek hastası olduğu hâlde, Nehir’in sağ-
lıklı olmasının nedeni nedir? Bu hastalığın otozomal çekinik bir alelle mi yoksa otozomal baskın
bir alelle mi aktarıldığını ispatlayınız.

190
Hazırlayan: Mehmet BİLEN