Page 194 - Biyoloji 11 - Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü BİYOLOJİ 11 92

1. ÜNİTE > İnsan Fizyolojisi Kazanım 11.1.6.3. Üriner sistem rahatsızlıklarını açıklar.
Genel Beceriler: Eleştirel Düşünme Becerisi Alan Becerileri: Çıkarım Yapma Becerisi

Etkinlik İsmi BÖBREKLERİM SAĞLIKLI MI? 30 dk.
Amacı Üriner sistem rahatsızlıklarından polikistik böbrek hastalığını açıklayabilme. Bireysel

Yönerge Polikistik böbrek hastalığı hakkında verilen metin ve görselden yararlanarak soruları cevaplayınız.

Polikistik böbrek hastalığı, kalıtsal böbrek hastalıkları içinde en sık görülenidir. Böbreklerde çok sayıda
kist bulunur ve bu kistler böbrekte basınç oluşturur (Görsel). Böbrek tam olarak fonksiyonlarını yerine
getiremez ve böbrek yetmezliği ortaya çıkar.

K stle
Kistlerr

Üreter
Üreter
Üreter Üreter

Sağlıklı böbrek Pol k st k böbrek
Sağlıklı böbrek
Polikistik böbrek
Görsel: Normal ve polikistik böbrek
Polikistik böbrek hastalarında kistlerin büyüyerek çevre dokulara baskı yapması sonucu ağrı, kistlerin
patlaması sonucu idrarda kan, böbrek taşı oluşumu, idrar yolu enfeksiyonu ve yüksek tansiyon görülebi-
lir. Polikistik böbrek hastalığında böbrek kistleri dışında diğer organlarda da kistler gelişebilir. Böbrek-
lerden sonra kist gelişiminin en sık olduğu organ karaciğerdir; daha seyrek olarak dalak ve pankreasta da
kistler oluşabilir. Böbrek yetersizliği ve yüksek tansiyonu olmayan polikistik böbrek hastalarının özel bir
diyet yapmalarına gerek yoktur. Yüksek tansiyonu olan hastalar tuzsuz diyet almalıdır. Böbrek işlevleri
tamamen ortadan kalkan hastalarda diyaliz veya böbrek nakli (transplantasyon) yapılabilir.
Polikistik böbrek hastalığında en önemli sorun, bazı hastalarda gelişebilecek olan böbrek yetersizliğidir.
Diyaliz tedavisine gereksinim duyan ya da böbrek nakli yapılmış olan hastaların %5-10'unda böbrek
yetersizliğinin nedeni, polikistik böbrek hastalığıdır. Bu nedenle polikistik böbrek hastalığı birey ve top-
lum sağlığı açısından önemli bir hastalıktır. Ayrıca, kalıtsal bir hastalık olduğu için polikistik böbrek
hastalığının sonraki kuşaklara aktarılabileceği akıldan çıkarılmamalıdır. Gen analizi ile polikistik böbrek
hastalığının kesin tanısını koymak mümkündür.
http://www.nefroloji.org.tr/icerik.php?gid=43

1. Anne ve babası polikistik böbrek hastası olan Nehir’in kendisi bu hastalığı taşımamasına rağmen
kardeşi taşımaktadır. Anne ve babası kalıtsal polikistik böbrek hastası olduğu hâlde, Nehir’in sağ-
lıklı olmasının nedeni nedir? Bu hastalığın otozomal çekinik bir alelle mi yoksa otozomal baskın
bir alelle mi aktarıldığını ispatlayınız.

191