Page 143 - Coğrafya 11 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü COĞRAFYA 11

CEVAP ANAHTARLARI
2. Anav, Andranova, Tagar, Karasuk, Afanesyova kültür bölgele- Etkinlik No.: 47
rinde öne çıkan ekonomik faaliyet hayvancılıktır. Yaşadıkları
çevrenin dağlık ve geniş bozkırlarla kaplı olması hayvancılığa Y
Yönergeönerge
yönelmelerini sağlamıştır. Hayvancılık beraberinde dokumacılı-
ğı geliştirmiştir. Anav kültür bölgesi, aynı zamanda tarım yapılan 1. Lidyalıların başkenti Sardes’in bulunduğu bölge iklim açısından
bir merkez olmuştur, sebebi ise kuruluş yerinin Batı Türkistan uygun konum avantajını sağlamaktadır. Verimli tarım ovaları,
olması ve yerşekillerinin diğer merkezlere göre daha sade olma- Gediz Nehri’nin varlığı ve Akdeniz iklim koşullarından dolayı
sıdır. Aral Göl’ü çevresinde gelişmesi sonucu Kelteminar kültür ülkenin ekonomik gelişimi daha hızlı olmuştur.
bölgesinde de balıkçılık faaliyeti yapılmıştır. 2. İnsanlık tarihi buyunca yerleşim alanları su kenarlarında ve
3. Hayvancılığın en önemli ekonomik faaliyet olduğu Orta Asya yakınında kurulmuştur. Bunun temel nedeni canlıların temel
kültür bölgelerinde halı, kilim, çadır gibi dokumacılık faaliyeti ihtiyacı olan suyun kolay şekilde temin edilmek istenmesidir.
de ön plana çıkmaktadır. Dokuma ürünleri Türk kültüründe Ayrıca İlk Çağ Anadolu medeniyetlerinin temel geçim kaynağını
önemli bir yere sahiptir. tarım oluşturmuştur. Tarımsal üretim için de sulama kanalları
kullanılmıştır. Bunun en güzel örneklerinden biri Van ilimizdeki
4. Anavlarda tarım faaliyetinin yapılıyor olması, bu kültür bölge- Urartulara ait olan Şamram Kanalı’dır.
sinde diğer konar göçer hayat yaşayan Türk kültür bölgelerinden 3. İlk Çağ Anadolu medeniyetlerinde tarımsal üretim dışında tica-
farklı olarak yerleşik hayatın varlığını desteklemektedir. Tarım, ret ve madencilik faaliyetleri de yapılmaktaydı. Haritada göste-
toprağa bağlılık gerektirdiği için göçebe hayatı benimseyen top- rilen Anadolu medeniyetleri içinde ticaret faaliyetinin en iyi ge-
lumlarda yerini bulamamıştır.
liştiği devlet Lidyalılardır. Lidyalıların deniz kıyısının yakınında
kurulmuş olmaları, Ege Bölgesi’ndeki dağların doğu-batı yönün-
de uzanması, bundan dolayı kıyı ile iç bölgeler arasında ulaşımın
Etkinlik No.: 46
daha kolay olması ticaretin gelişmesine katkı sağlamıştır. Ege
Yönerge kıyılarında deniz ticareti de yapan Lidyalılar başkentlerinden
başlayan ve Mezopotamya bölgesindeki Sus’a kadar uzanan Kral
1. Türkiye; Kuzey Yarım Küre’de, orta kuşakta Ekvator’a yakın yollarını yapmışlardır.
bölgede bulunmaktadır. Yeryüzünde insanlığın ortaya çıktı- 4. Aynı bölgede farklı tarihlerde kurulmuş medeniyetler, kurul-
ğı tarihten bu yana orta kuşak sahalarında ve bu bölgelerdeki dukları bölgede benzer stratejiler oluşturmuşlardır. Hattuşaş ve
sulak alanlarda insanlar yerleşimde bulunmuşlardır. Anadolu,
tüm tarih boyunca uygun iklim şartları nedeniyle yerleşim Gordion’un kıyı bölgesi yerine Anadolu’nun merkezi kısımların-
da başkent konumunda bulunması güvenlik nedeniyledir. Ayrıca
için tercih edilmiştir. Kurulduğu bölgenin iklim olanakların- İlk Çağ’da ulaşımın fazla gelişmemiş olmasından dolayı ulaşım
dan yararlanan medeniyetler kısa sürede gelişim göstermişler- güzergâhlarının merkezine yakın olma isteği de medeniyetlerin
dir. Bunun yanında iklimdeki değişimler, Anadolu’da kurulan başkent seçiminde etkili olmuştur. Başkentimiz Ankara için de
medeniyetlerin bu durumdan olumsuz etkilenmelerine de se-
bep olmuştur. aynı özellikler geçerlidir.
2. Buzul Çağı boyunca Kuzey Yarım Küre’de bulunan buzul bölge- Etkinlik No.: 48
leri Avrupa’nın orta kesimlerine kadar ilerlemiştir. Bu dönem-
lerde insanlar, Anadolu'da daha çok mağaralarda ve korunaklı 1. Y
Yönergeönerge
alanlarda kalarak toplayıcılık yapmışlardır. Buzul Çağı'nın sona
ermesiyle birlikte sıcaklık artmıştır. MÖ 11.600 yıllarından son- 1. 1, 3, 7, 8, Yer altı
ra Anadolu’da tarıma geçiş denemeleri başlamış ve küçük köy 11 Balıkçılık 12, 13 kaynakları 13, 10 Bitkisel üretim
toplukları kurulmuştur. Üretime geçiş dönemi olarak kabul
edilen Neolitik Dönem’de, kurak-soğuk ve kurak-sıcak yıllarda 4, 5, Büyükbaş Küçükbaş
Anadolu’da yavaş yavaş çekilen göllerin kenarlarında neolitik 13, 10 hayvancılık 2, 6 Ormancılık 10, 12 hayvancılık
yerleşmeler kurulmuştur. Eski yerleşmelere örnek olarak eski
Konya Gölü'nün güney kenarındaki Çatalhöyük’ü verilebiliriz. 2. 5, 10 ve 13 numaralı alanlar sanayi üretim bölgesi içerisinde yer
Tarımın başlamasıyla Anadolu’da bulunan orman sahaları yok alır. Bu alanlarda bulunan gelişmiş ülkeler, yeterli sermaye ve
edilerek tarla sahaları açılmıştır. teknolojik altyapıya sahip olduğu için elde ettiği ham maddeleri
3. Anadolu; Eski dünya kıtaları alarak da ifade edilen Asya, Afrika en verimli şekilde değerlendirerek üretim yaparlar. Dolayısıyla
bu ülkeler, ham maddeleri kendi ülkelerinden temin edebileceği
ve Avrupa’nın birleşim alanında bulunur. Uygun konum avanta-
jını kullanan medeniyetler ticarette kısa sürede zengin olmuşlar- gibi başka ülkelerden de temin edebilir.
dır. İstanbul ve Çanakkale Boğazı önemli bir ticaret güzergâhını 13, 7, 9, 8 ve 10 numaralı alanlar enerji üretim bölgesinde yer
oluşturmuştur. İpek ve Baharat Yolu’nun Anadolu’dan geçmesi alır. Petrol, doğal gaz ve kömür gibi fosil kökenli yer altı kay-
ve Akdeniz çevresindeki kıyılarda deniz ticaretinin yapılması, naklarının bulunduğu bu yerler, önemli ham madde alanlarıdır.
Anadolu’da kurulan medeniyetlerin ticarette gelişmesine olanak 3. 13, 7, 9, 8, 5, 11 ve 10 numaralı alanlar ise nüfusun yoğun, geliş-
sunmuştur. İlk Çağ’da Anadolu’da tahıl ve havyan ürünlerinin, mişliğin de normalin üzerinde olduğu en geniş pazar alanlarını
zeytinyağının, değerli taşların (obsidyen ve süs taşları) ve ma- oluşturur.
denlerin ticareti yapılmıştır.
Yönergeönerge
2. Y
4. İlk Çağ’da kurulan Anadolu medeniyetlerinin büyük çoğunluğu
korunaklı sahalarda veya surlarla çevrili bölgelerde kurulmuştur. 1. Teknoloji, ulaşım ve iletişim sistemlerinin gelişip yaygınlaşma-
Medeniyetler arasındaki çekişmeler ve savaşlar, söz konusu me- sının yanı sıra ticaretin hızlı bir şekilde ve daha uzak yerlere ya-
deniyetlerin yıkılmasına da neden olmuştur. Anadolu’ya çevre pılmasını sağlamıştır. Böylece dünya üzerindeki ticaret, hem hız
bölgelerden gelen istilacı gruplar da medeniyetlerin zayıflama- hem de etki alanı bakımından önemli bir aşama kaydetmiştir.
sında etkili olmuştur. Bundan dolayı Anadolu medeniyetleri, sa- Ancak ticaretin yoğunlaştığı bölgelere bakıldığında nüfusun yo-
vunmaya her zaman büyük önem vermişlerdir. Savunmada ana ğun, gelişmişliğin de normalin üzerinde olduğu görülmektedir.
unsurlar boğazlar, yerleşim alanları, limanlar, ticaret yolları, kale Bu alanlar, yeterli sermaye gücü ile teknolojik altyapı ve tüketici
ve sur içleri olmuştur. nüfusu barındırmaktadır.

141