Page 144 - Coğrafya 11 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

COĞRAFYA 11 Ortaöğretim Genel Müdürlüğü

CEVAP ANAHTARLARI

Etkinlik No.:49 Etkinlik No.: 51
Yönerge Yönerge
1. İspanya, ABD, Çin, İtalya ve Türkiye en fazla turist ağırlayan; 1. Ekonomik olarak gelişmiş ülkelerde siyasi ve ekonomik istik-
ABD, İspanya, Tayland, Birleşik Krallık ve İtalya ise en fazla tu- rarın sağlanmış olması tarımsal üretimdeki artışa da katkı
rizm geliri elde eden ülkelerdir. Sıralamada oluşan bu farklılığın sağlar. Bu tür ülkelerde tarımsal gelişmeye yönelik yapılan
nedeni, ülkelere gelen turist potansiyelinin farklılık göstermesi- yatırımlar ve teknolojinin tarıma entegre edilmesi verimi ve
dir. Bazı ülkeler, az turist ağırlamasına rağmen daha fazla gelir üretimi artıran faktörlerdir.
elde etmektedir. Bu durumun nedeni ise bu ülkelere gelen turist- 2. Tarımsal üretimi artırmak amacıyla yapılan araştırma ve
lerin kişi başına düşen harcamalarının fazla olmasıdır. geliştirme çalışmaları, tohum üretiminden hasada kadar her
2. Tabloya bakıldığında Yunanistan, Tayland, Türkiye ve İspanya aşamada üretimin verimliliği üzerinde etkilidir. Bu çalışma-
gibi ülkelerde turizmin ihracata oranının fazla olduğu görül- lara çokça yer veren Hollanda gibi ülkeler dünya sıralamasın-
mektedir. Bu durumun nedeni, ilgili ülkelerin ihracat gelirleri dailk sıralarda yer alır.
içerisinde turizmden elde ettikleri gelirin diğer sektörlere göre 3. Dünya nüfusunun büyük bir kısmı Kuzey Yarım Küre’de orta
yüksek olmasıdır. kuşakta yer alır. Hollanda, bu bölgede yer aldığından ürettiği
3. Turistler, gittikleri yerleri sosyal ve kültürel açıdan etkilediği gibi tarım ürünlerini pazara ulaştırma konusunda sıkıntı yaşama-
bu yerlerden de etkilenmektedir. Turizm sayesinde insanlar farklı maktadır. Tarım ürünleri ve onlardan üretilen mamullerin
ülke ve kültürleri tanıma imkânı bulur. Böylece farklı ülke ve böl- bozulma süresi kısa olduğu için bu ürünlerin üretim alanı ve
geler arasındaki bağlar güçlenir. Farklı kültür, din, dil, etnik grup pazarının yakın olması büyük bir avantaj oluşturmaktadır.
ve yaşam tarzları insanların birbirlerini tanımasına katkı sağlar. Yine kalabalık nüfusun talebinin fazla olması da üretimi te-
tikleyen unsurlardandır.
Etkinlik No.: 50 4. Politik belirsizlik ve kurumsal yetersizlik gibi unsurlar, tarım-
sal gelişmeleri olumsuz etkileyen faktörlerdir. Ekonomik ve
Y teknolojik yetersizlikler, tarımsal araştırmalarla birlikte üre-
Yönergeönerge
timi ve istikrarı olumsuz etkiler. Çeşitli tarım ürünlerinin ye-
1. Denizcilik faaliyetlerinde gelişmiş bir ülke olan İngiltere, coğrafi tişmesine elverişli konumda bulunmasına rağmen Arjantin'de
keşiflerle zengin doğal kaynaklara sahip birçok ülkeyi sömürge- bahsedilen sıkıntıların yaşanması, tarımda istikrarın sağlana-
leştirmiştir. Bu tür ülkelerin doğal kaynaklarını önce yelkenli ge- mamasına neden olmuştur.
miler, daha sonra da buharlı gemilerle İngiltere’ye getirerek kul- 5. Hollanda’nın tarımdan oransal olarak daha az kazanıyor ol-
lanmıştır. Bir ada devleti olan İngiltere, Avrupa ana karasına göre ması, miktar olarak bu kazancın azlığı anlamına gelmez. Ül-
elverişli bir coğrafi konuma sahiptir. Bu durum, 19. yüzyıla kadar kenin diğer sektörlerden elde ettiği gelir daha yüksek olduğu
ana karada görülen derebeylik mücadelesi, mezhep çatışmala- için bu oran daha düşük görünmektedir.
rı, savaşlar gibi siyasi ve sosyal karışıklıklardan etkilenmemesini
sağlamıştır. Avrupa'ya göre daha özgür bir ortama sahip olması 6. Gerek tarım gerekse hayvancılıkta sayısal üstünlüğü, birim
birçok bilim, sanat ve fikir insanının İngiltere'ye yerleşmesine ve alandan alınan verim belirler. Birim alandan ne kadar çok
burada mesleğini özgürce icra etmesine zemin hazırlamıştır. verim alınıyorsa üretim ve üretimden elde edilen kazanç her
2. Sanayi merkezlerinin oluşmasını sağlayan dokuma fabrikaları- zaman o ülkeyi bir adım öne geçirir. Hollanda buna örnek ve-
rilebilir.
dır. Su gücüne dayalı makinelerde üretimin yapıldığı fabrikalar,
ilk önce akarsu kenarlarına kurulmuştur. İlerleyen yıllarda ise Etkinlik No.: 52
sanayi merkezleri, buharlı makinelerin icat edilmesiyle kömür
madenlerine yakın alanlara kurulmaya başlandı. Yönerge
3. İngiltere'deki en önemli enerji kaynağı olan kömür, hem demir 1. BM iki şekilde fon sağlar: Üye ülkelerin mecburi ödemeleri
yolunda hareket eden araçlara güç sağlamış hem de demir yol- ve gönüllü katkılar ile Örgüt’ün 193 üyesinin her biri, BM’nin
larıyla çok uzak bölgelere götürülmüştür. Böylece İngiltere’de bu düzenli operasyon bütçesinin ve barış kuvvetleri bütçesinin
enerji kaynağına dayalı fabrikalar hem büyümüş hem de uzak belirli bir yüzdesini ödemek zorundadır. Bu rakamlar karma-
yerlere kadar yayılmıştır. şık bir formülle hesaplanır. Neticede ABD’nin genel bütçenin
4. Sanayi Devrimi’nin ilk aşamasında buhar, kömür ve demirin %22’sini, barış kuvvetleri bütçesinin %28’ini ödemesi gerekir.
ortak kullanımı demir yolu çağını da açmıştır. Kömür; yalnızca Bunlar herhangi bir ülkenin ödediği en yüksek oranlar olarak
demir yolunda hareket eden araçlara güç sağlamakla kalmamış, karşımıza çıkar.
aynı zamanda bu yolla çok uzak bölgelere de ulaşmıştır. Böylece 2. DSÖ'nün tüzüğünde kuruluş amacı, "tüm insanların mümkün
İngiltere’de kömürle çalışan makinelerin bulunduğu fabrikalar olan en yüksek sağlık düzeyine ulaşmaları" olarak belirtilir.
hem büyümüş hem de uzak yerlere kadar yayılmıştır Örgüt, bu amacı gerçekleştirmek üzere uluslararası sağlık ça-
5. 1700'lü yılların başında İngiltere nüfusunun az bir kısmı, ülke- lışmalarının koordinasyonunu ve eş güdümünü sağlar. Politi-
kalarını ülkelere dayatma yetkisi olmayan DSÖ, hastalıkların
nin güneyinde bulunan şehirlerde yaşıyordu. Sanayileşmeyle önlenmesi ve alınacak önlemler konusunda hükûmetlere tav-
birlikte İngiltere’de maden kömürü yataklarının yer aldığı sanayi siyelerde bulunur. Bu kapsamda COVİD-19 aşısının tüm dün-
merkezlerine doğru göçler başladı. Göçlerin kırsaldan şehirlere ya ülkelerine eşit dağıtılması konusundaki uyarıları, önemli
doğru da hızlanmasıyla İngiltere, bir tarım ülkesinden sanayi ül- bir farkındalık oluşturma çalışmasıdır.
kesine dönüşmeye başladı.
3. Temel amacı, mültecilerin haklarını ve refahını korumaktır.
6. Sanayi Devrimi’ne kadar İngiltere de diğer ülkeler gibi tarım Bir noktada evlerine gönüllü dönüş, yerel entegrasyon (uyum)
toplumuydu. Ancak ülkede hızlı sanayileşmeyle birlikte kırsal ve üçüncü bir ülkeye yerleştirme seçenekleri ile her bireyin sı-
alandan şehirlere doğru yoğun göçler yaşanmıştır. Böylece tarım ğınma talebinde bulunma hakkını kullanabilmesini ve başka
sektöründe çalışanların oranı azalırken sanayi sektöründe çalı- bir ülkede mülteci olarak güvenli bir şekilde barınabilmesini
şanların oranı ise hızla artmaya başlamıştır. Günümüzde de dün- sağlamak için mücadele eder. Yaklaşık elli yıllık bir zaman
yanın sanayileşmiş ülkeleri arasında yer alan İngiltere’de makine diliminde 50 milyon kadar insanın hayatlarına yeniden baş-
kullanımının artması tarımsal nüfusu azaltmış, sanayi ve hizmet lamasına yardım etmiştir. Ayrıca UNHCR’nin yetki alanı içe-
sektörünün gelişmesiyle de bu alanlarda çalışan nüfus artmıştır. risinde vatansız kişilere yardım etmek de vardır.

142