Page 147 - KİMYA-11
P. 147
Ortaöğretim Genel Müdürlüğü KİMYA 11 76
6.ÜNİTE >Kimyasal Tepkimelerde Denge
Kazanım: 11.6.3.9. Sulu ortamda çözünme-çökelme dengelerini açıklar.
a. Çözünme-çökelme denge örneklerine yer verilir; çözünürlük çarpımı (Kçç ) ve çözünürlük (s) kavramları ilişkilendirilir.
b. Tuzların çözünürlüğüne etki eden faktörlerden, sıcaklık ve ortak iyon etkisi üzerinde durulur.
c. Ortak iyon etkisi hesaplamaları yapılır.
Alan Becerileri: Deney Tasarlama Becerisi, Çıkarım Yapma Becerisi Genel Beceriler: Karar Verme Becerisi
Etkinlik İsmi ÇÖZÜNÜRLÜĞE ETKİ EDEN FAKTÖRLER 30 dk.
Amacı Çözünürlük ve çözünürlük çarpımı kavramını anlayabilme Bireysel
Gerekli Materyaller: Fonksiyonlu hesap makinesi
Yönerge
Kimya dersinde çözünürlük dengesi konusunu anlatan Esin Öğretmen öğrencilerine sırayla aşağıdaki gösteri
deneyini yapıyor.
» 1. Adım: 25 oC sıcaklıkta 1 litre saf su içine 5 gram Ag 2 SO 4 katısı ekliyor. 4,4 gram Ag 2 SO 4 katısının
çözündüğünü geri kalan 0,6 gram katının çözünmediğini gözlemliyor. Çözeltiyi karıştırıp bir süre
bekliyor. (Eklenen tuzun çözelti hacmine etki etmediği varsayılacaktır.)
» 2. Adım: Dipte katısı olan bu çözeltinin altına buz kalıpları koyuyor ve katı kütlesinin arttığını
gözlemliyor.
» 3. Adım: Çözeltiyi ısıtıyor ve dipteki katı kütlesinin azaldığını gözlemliyor.
» 4. Adım: 0,1 M’lık 1 litre AgNO 3 çözeltisi hazırlıyor ve içine 4,4 gram Ag 2 SO 4 katısı ekleyip
karıştırıyor ve bekliyor.)
» 5. Adım: 0,1 M’lık 1 litre NaNO 3 çözeltisi hazırlıyor ve içine 4,4 gram Ag 2 SO 4 katısı ekleyip
karıştırıyor ve bekliyor.
Esin Öğretmen’in yaptığı bu gösteri deneyi ile ilgili soruları cevaplayınız.
1. 1. adımda Esin Öğretmen dipte katısı olan çözeltiyi karıştırıp bekledikten sonra dipteki katı miktarı
değişmiş midir? Karıştırmak çözeltilerde nasıl bir etkiye sebep olur? Açıklayınız.
2. 1. adımda çözünen madde miktarından faydalanarak Ag 2 SO 4 tuzunun 25oC sıcaklıktaki çözünürlü-
ğünü ve çözünürlük çarpımını hesaplayınız. (Ag: 108 g/mol, S:32 g/mol, O:16 g/mol )
3. Esin Öğretmenin yaptığı deneyde 2. ve 3. adımları yorumlayarak Ag SO tuzunun çözünürlüğünün
2
4
sıcaklıkla değişimini açıklayınız.
4. AgNO çözeltisi Ag SO katısının çözünürlüğünü nasıl etkilemiştir? Açıklayınız.
2
4
3
5. NaNO çözeltisi Ag SO katısının çözünürlüğünü nasıl etkilemiştir? Açıklayınız.
4
3
2
147
Hazırlayan: Esin EKMEKÇİOĞLU