Page 229 - Türk Dili ve Edebiyatı 11 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 11 112

4.ÜNİTE > Makale Kazanım A.4.12: Metni yorumlar.
Alan Becerileri: Okuma Becerisi Genel Beceriler: Eleştirel Düşünme Becerisi
Etkinlik İsmi Makaleyi Yorumluyorum 25 dk.
Amacı Makaledeki iletileri tespit ederek ifade edebilmek. Bireysel

Yönerge Aşağıdaki metni okuyunuz ve soruları cevaplayınız.
(Metin, aslına sadık kalınarak alınmıştır.)

Tarihsel Romanın Eğitimsel İşlevi
(…)

Tarihsel roman yazımının ilk kez İngiltere’de Sir Walter Scoot’la ortaya çıktığı ön kabulünden ha-
reketle, Oxford Edebiyat Terimleri Sözlüğü’ne bakıldığında konuyla ilgili şunların söylenmiş oldu-
ğu görülür “Bazı yazarların, geçmişe ait özel bir tarihsel dönemde yer alan eylemleri, devrin hakim
düşüncesi ve giyinişini gerçeklikle ele almaya çalıştıkları bir roman tarzı. Tarihsel roman, kişisel talih
ile toplumsal çatışma arasındaki ilişkinin önemli bir çalışmasını yapmaya kalkışırken, tarihsel roman
için popüler bilineni ya da macera romanı için yalnızca konunun geçtiği dönemin lider karakterini
arka planda sadece dekor olarak kullanılır”. Argunşah ise “tarihsel roman”ı; temelleri maziye dayanan,
yani başlangıcı ve sonucu geçmiş zaman içinde gerçekleşmiş olan hadiselerin, devirlerin ve bu devirde
yaşamış kahramanların hayat hikâyelerinin edebî ölçüler içerisinde yeniden inşa edilmesi, şeklinde
tanımlamıştır.
(…)
Genel olarak, insanları tarihsel roman okumaya yönelten sebeplerin, geçmişin ayrıntılarına inerek
yeni geçmişler keşfetme, geçmişi gözden geçirme ve geçmişe inanma istekleri olduğu söylenebilir.
Özelde ise gelişim psikologları, 13 ve sonraki yaştaki gençlerin doğa yasalarıyla, tarihsel ve edebî
kişiliklerin akla uygun davranışlarını içeren, eğitici çizgi romanları okuduklarını belirtmişlerdir. 14
yaş grubu -ki bu ergenlik döneminin içindedir- gençlerde, ülkesi ile ilgilenme, idealistlik, yurt sev-
gisi konuları ağır basmaktadır. Bu çağ gençleri tarih konulu romanlara büyük ilgi göstermektedir.
Bu sebepten, 13 ve sonraki yaş grubundaki gençlerin tarihsel romana bu denli ilgi göstermesinin
sebepleri tartışılmaya değer bir konu olarak karşımıza çıkarmaktadır. Ergenliği yaşayan birey, bazen
ailesinin ve çevresinin uyguladığı denetimden kaçabilmek için, bazen de büyüklerin değer dünyasını
anlamlandıramamasının verdiği sıkıntıdan ya da bulunduğu mekânın sıkıcılığından kurtulmak için
tarihsel romana yönelir. Çünkü kurgusal olan her metnin ayırt edici özelliği burada iken, başka bir
yerde olmak isteğidir.

Ergenin tarihsel romanı tercih sebepleri üzerine Amerikalı ünlü eğitimci Linda Levstik şu sıralamayı
yapmaktadır:

* Tarihsel romanda insanların hislerinin tasviri gibi insancıl ayrıntılar vardır.
* Daha çok ahlâkî değerlerin çevresindeki çatışmalar etkileyicidir.

* İnsan deneyimlerinin sınır bölgelerini keşfetmelerini sağladıkları için ilgi çekicidirler.
Tarihsel romanların kolay okunur olması, özellikle gençlere tarihi sevdirmek için yazılmış olanlarda
öğretici niteliğinin daima göz önünde tutulması, ideal kahraman arayışı içinde olan okuyucunun
aradığı örnek insanı orada canlı bir hayat tablosunun içinde bulması da ergeni tarihsel romana yö-
neltir. Ergeni, tarihsel roman okumaya yönelten bir diğer sebep de, yaşadığı dönemin problemlerin-
den sosyalleşme süreci sorunlarından çıkış için kendine bir idol (ideal model) aramasıdır.

(…)

227