Page 483 - Türk Dili ve Edebiyatı 11 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 11 238

9. ÜNİTE > Mülakat/Röportaj Kazanım A.4.2: Metnin türünün ortaya çıkışı ve tarihsel dönemle ilişkisini belirler.
Alan Becerileri: Okuma Becerisi Genel Beceriler: Eleştirel Düşünme Becerisi
Etkinlik İsmi Tarık Buğra ile Röportaj 25 dk.

Amacı Metnin türünün ortaya çıkışında toplumsal değişimlerin ve etkileşimlerin etkilerini kavrayabilmek. Bireysel
Yönerge Aşağıdaki metni okuyunuz. Metinden hareketle soruları cevaplayınız.
(Metin, aslına sadık kalınarak alınmıştır.)
Tarık Buğra’yla Yazı Hayatı, Gençliğim Eyvah Üzerine…

Yağmur Tunalı: Hayatınızda, sanatı edebiyatı fark ediş anından bugüne kadar “panorama” mahiyetin-
de bir gezinti yapalım, diyorum. Bunun için siz, yani sanatınız ve büyük tecrübeniz, bu konuşmaya ana
hatlarıyla aksetsin isterim. Gerçi siz, sözünüzü toprağı tırnaklarınızla kazar gibi kâğıda geçirdiniz. Ama
görülüyor ki bin defa tekrar bile insanları uyandırmaya yetmeyebiliyor. Evet efendim, lise ikinci sınıfta-
sınız ve edebiyatın hayatınızın manası olduğunu fark ediyorsunuz. 17. yaşın bu ürpertilerini dinleyelim
önce; yani, sanata, edebiyata ilk şuurlu uyanışı…
Tarık Buğra:
(…)

Biz her anımızda daha önceki milyonlarca kırıntının ürünüyüz. Sık sık şaşırdıklarım olmuştur; “Bunu
nasıl yazdım? Nereden geldi bana bu?” diye. Bazen delicesine zorlarım da kendimi, tohumun oğuldu-
ruğa yıllarca, yıllarca önce yaşanmış ve unutulup gitti sanılan bir acıdan, bir anlayışsızlıktan veya bir
mutluluktan, bir hoşgörü kırıntısından, kırıntı bir olaydan düştüğünü anlarım. Yazmak bir hipnoz hâli
mi, ne?

Lise onuncu sınıfı ben unutmuştum... Hatırlattınız. Doğru: Karar yaşımdır o. Ama ya babamın ki-
tapları? Daha doğrusu… Her baba gibi... Büyüklerin en büyüğü babama dünyayı ve bizi unutturan
Rübâb-ı Şikeste, Mesnevi, Şerare, Piyâle, Servet-i Fünun ve Terakki koleksiyonları? Ya bunlar? Ya o,
ilk Türkçe öğretmenim... Okuma kitabımızda şiiri vardı, düşünün siz... Rıfkı Melul Meriç’in ilk tahrir
vazifemi göklere çıkarışı ve “İlle şiir yaz.” diye diye “Aferin, güzel” diyene kadar, yedi bin yedi yüz yedi
şiir yazmaya ve şiir kitapları okumaya zorlayışı? Ya o, İstanbul Lisesinde, Hakkı Süha Gezgin’in, binde
bir verdiği tam numarayı bana verişi... “Kim bu Tarık Nazım?” diye beni tahtaya kaldırdıktan sonra
yazdığım “Ömer Seyfettin’e”yi okuyup, “Böyle yazılır işte!” diye beni şımartması... Ve bu şımarma ile
döktürdüğüm, isim ve sıfat tamlamaları ile dolu, ağdalı… Daha çok beğenilmek, hayran olunmak için
elbette, ikinci kompozisyonum yüzünden küplere binip, “Arapça isteyen Arabistan’a, Acemce isteyen
Acemistan’a, Frenkçe isteyen Frengistan’a” diye, Türkçe kavramını kafama mıhlayışı? Ya o, anneciğimin
ahretlikleri ile okuduğu ilahiler ve uykudan önce kulağıma fısıldadığı dualar? Bunlardan birisini hiçbir
zaman unutmadım ve bunalımlarımda, umutsuzluklarımda hep ona sığındım. Bunlar ve kim bilir nice
benzerleri… Mesela ilkokul dördüncü sınıfta, Çocuk Dünyası’nın bulmaca yarışmasından kazandığını
dokuz kitap ki aralarında Halide Edip, Yakup Kadri, Falih Rıfkı ile birlikte Arı Maya, Pollyanna, Monte
Kristo vardı… Bunlar hesaba katılmadan, nasıl olur da onuncu sınıfı, on yedinci yaşımı başlangıç sa-
yabilirim?
(...)
Ama, sorunuzu cevaplandırırken önce şunu söylemeliydim: O yaşta, yani onuncu sınıfta yazarlarım
kimlerdi? Yani bana edebiyatı sevdiren, önemli gösteren, onlar gibi olmak istediğim yazarlar? Öyle
inanırım ki ben on bir yaşımda Salambo’yu, on üçümde Sefiller’i, gene o yıl Tayyis’i, Cürüm ve Ceza’yı
okumasaydım, on yedinci yılımı yaşarken pat diye; yazar olacağım diyemezdim. Çünkü edebiyat ders-
lerinde övülen yazarları sevmiyordum.
(…)
Kısacası, edebiyata şuurlu uyanışım… Bu sizin deyiminiz, benim deyişimle de yazar olmaya karar ve-
rişim, evet, on yedinci yaşımda, benimsediğim örneklerle, insanı ve insan ilişkilerini, insan kaderini
anlatmaya değer buluşumla başlar: İnsanı, ilişkileri ve kaderi içinde ben de yorumlamalıyım tutkusu o
karar.
(…) Yağmur Tunalı, Tarık Buğra’yla Yazı Hayatı, Gençliğim Eyvah Üzerine...

Kelime Dağarcığı:
ahretlik: Ahret kardeşi olan kadınlardan her biri.

481