Page 53 - Türk Dili ve Edebiyatı 11 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 11 24

1. ÜNİTE > Giriş Kazanım A.4.12: Metni yorumlar.
Alan Becerileri: Okuma Becerisi Genel Beceriler: Eleştirel Düşünme Becerisi
Etkinlik İsmi Dilin Gücü ve Etki Alanı 30 dk.

Amacı Dil, kültür ve edebiyatın birleştirme gücünü kavrayabilmek. Bireysel
Yönerge Aşağıdaki metni okuyunuz. Metinden hareketle soruları cevaplayınız.
(Metin, aslına sadık kalınarak alınmıştır.)

Dil, Millî Birlik ve Edebiyat
Türkiye’nin en mühim meselesi dil meselesidir veya edebiyat meselesidir, desem, (…) bana gülerler
sanırım. Bundan dolayı, aynı fikri teyit eden, ikna edici delillere başvurmaya mecburum.
Namık Kemal, yazı hayatının ilk yıllarında Tasvir-i Efkâr gazetesine, kendisinin ve neslinin daha sonra
gerçekleştireceği fikirleri ortaya koyan “Lisan-ı Osmani’nin Edebiyatı Hakkında Bazı Mülâhazatı Şa-
mildir” (Türk edebiyatının Genel Bir Değerlendirmesi) başlıklı bir makale yazar ki, bence yeni Türk
edebiyatının bir nevi beyannamesi sayılır.
Biraz eskiye kaçan bir dil ile kaleme alınmış bu makalede geliştirilen tez şudur: Dil edebiyatın temelidir,
edebiyat ise bir milletin ruhudur. Edebiyata sahip olmayan veya edebiyatları gelişmemiş olan milletler,
milli birlik vücuda getiremezler. Namık Kemal bu tezi çeşitli sahalardan getirdiği inandırıcı deliller ve
parlak benzetmelerle ortaya koyar ve bundan sonra yapılması gereken şeyleri sıralar.
Bugün Namık Kemal’in burada özlediği şeylerden büyük bir kısmı gerçekleşmiştir fakat yine de onlar
üzerinde düşünmekte fayda vardır. Bilhassa dil-edebiyat-millî birlik münasebeti, (…) gözlerini açacak
mahiyette olduğu için hatırlatılmaya değer.
Kemal’in bir yazısında, sözün düşünceleri değiştirmekte oynadığı rolü belirtirken ileri sürdüğü “kale-
min kılıca üstün olduğu” fikri bugün için de doğrudur.

(…)
Aslına bakılırsa işin en basit tarafıdır. Büyük edebî ve fikrî eserler sınır tanımazlar. Lev Nikolayeviç
Tolstoy, Fyodor Mihayloviç Dostoyevski, Nikolay Gogol, Maksim Gorki ve değerli Rus musiki eserlerini
Rusya, silah ve para kuvvetiyle dünyaya ve bize zorla kabul ettirmemişlerdir. Üstün fikir ve sanat eser-
leri, rüzgârlar ve bulutlar gibi devletlerin sınırlarını aşarlar.
(…)
Bütün mesele, Ziya Gökalp’in çok iyi gördüğü gibi insanlığın da değer verebileceği bir “millî kültür” ve
“millî edebiyat” yaratabilme davasıdır.
Mehmet Kaplan, Kültür ve Dil

Kelime Dağarcığı:
teyit etmek: Bir şeyin doğru olduğunu ortaya koymak ya da doğru olduğunu söyleyerek, belirterek onaylamak. Tasvir-i Efkâr: İbra-
him Şinasi’nin 28 Haziran 1862’de çıkardığı gazete. Lisan-ı Osmani’nin Edebiyatı Hakkında Bazı Mülâhazatı Şamildir: Türk edebi-
yatı hakkında genel bir değerlendirme.

1. Okuduğunuz metni göz önünde bulundurarak millî kültür ve millî edebiyat ifadelerinden ne anlı-
yorsunuz? Yorumlayınız.

51