Page 58 - Türk Dili ve Edebiyatı 11 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

26 TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 11 Ortaöğretim Genel Müdürlüğü

1. Ataç, Türk edebiyatının deneme ve eleştirileri ile tanınan önemli bir yazarıdır. Denemelerinde de
eleştirilerinde de okuruyla sohbet eder gibi bir üslubu vardır. İnandığını ve doğru bildiğini söyle-
mekten asla geri durmaz.
a) Bu bilgiler ışığında metinde Ataç’ın Sonradan sarsıldı bu kanımız, inanımız. Bir kurt düştü içimi-
ze, övünmemiz azaldı. ifadeleriyle eleştirdiği içimize düşen kurt sizce nedir?

b) Metinden hareketle “Doğu Doğudur, Batı da Batı.” ifadeleri hakkındaki görüşlerinizi yazınız.

2. “Bir ‘edebiyat adamı’ olduğunu söyleyen Ataç, aynı zamanda, ilginç bir ‘düşünce adamı’ydı. Kesti-
rip atmayan, kuşkuyla irdeleyen, yalandan tiksinen, doğruyu arayan, usa inanan, ödün vermeyen,
uzlaşmayan, açık sözlü, gözü pek bir düşünürdü. Özgürlükçü, ahlakçı, insancı, yenilikçi, bireyci,
usçu bir düşünür. Çağdaş bir “aydınlanmacı” düşünür; Seçkinci bir ‘edebiyat düşünürü’. Bu özellik-
leriyle onun edebiyatımız kadar düşünce yaşamımıza da birçok yararlıkları dokunmuştur. Bunlar-
dan birkaçını sıralayalım:

- Edebiyatımızın Doğululuktan, alaturkalıktan kurtulması, Batılılaşması, Batı (özellikle Grek, La-
tin, Fransız) edebiyatının klasik ürünlerinin dilimize çevrilmesi;

- Düşünüşümüz gibi yazışımızın da duyguculuktan, süsten, gösterişten, özentiden, yapmacıktan,
sahtelikten, yalandan sıyrılarak usçu, yalın, açık bir kimlik kazanması;

- Edebiyatın yenileşmesi, çağdaşlaşması, beğenice yükselmesi, yerleşmiş kalıplardan, eskimiş gö-
rüşlerden ayrılması, köhnemiş değerlerden, kof ünlerden temizlenmesi, genç/başarılı yazarların
tanınması, benimsenmesi, yetişmesi;
- Okurlar ile yazarların eleştiriye alıştırılması, eleştirinin sorunlarıyla tanıştırılması;

(…)
Asım Bezirci, Nurullah Ataç
Yukarıda Asım Bezirci’nin Nurullah Ataç’la ilgili görüşlerine yer verilmiştir. “Batıya Doğru” adlı
metninde Ataç’ın yukarıda belirtilen hangi özellikleri vardır? Gerekçeleriyle açıklayınız.

3. Doğulu bir kişi, dilediğince edinsin Batı acununun bilgilerini, yıllar boyu dolaşsın, otursun Avrupa
ülkelerinde, ne yaparsa yapsın, gene bir Doğuludur, tam bir Batılı gibi duyup bir Batılı gibi düşüne-
mez... ifadelerini “edebiyat ve toplum” ilişkisi açısından değerlendiriniz.

56
Hazırlayan: Sami DEMİRBAĞ