Page 565 - Türk Dili ve Edebiyatı 11 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 11

CEVAP ANAHTARLARI
süreli yayınlar, aylık çizgi romanlar olabilir. Günümüzde de bir- 4. Olası Cevap:
kaç tane böyle yayın olduğunu biliyorum, belki bunlardan birini Bu metin deneme olsaydı yazar konuyu bir sohbet havasında ele
takip etmeye başlayabilirim. alırdı. Üslup öznel olurdu. Dil daha süslü kelimeler yan ve mecaz
Bu yayınları takip etmem için önce okuma alışkanlığı kazanmam anlamlarda kullanılırdı. Makalede yazar konuyu sayısal veriler
gerekiyor. Teknolojinin istediğim her bilgiye beni anında ulaştı- kullanıp, bilimsel gerçekleri ön plana çıkarıp, kesin bir sonuca bağ-
ran hızından biraz uzaklaşıp okumanın yavaş seyrini kendime larken denemede konuyla ilgili sadece kişisel görüşlerini iletirdi.
sevdirebilirsem merak ettiğim konularla ilgili bir süreli yayın
takip etmem de mümkün olabilir. Etkinlik No.: 116
Etkinlik No.: 114 1. Olası Cevap: Nurullah Ataç’ın sözleri bize onun yabancı sözlere
Türkçe karşılıklar bulmaya verdiği önemi ve bunun için verdiği
1. Yazar, bilim insanıdır. Konusunu bilimin nesnelliği ile ele alır. uğraşı gösteriyor. Nurullah Ataç eğer Türkçeyi Ahmet Hamdi’nin
Konusunu işlerken buna uygun davranmış, bilimsel bakış açısı- vurguladığı gibi seviyor olmasaydı yabancı sözcüklere Türkçe
na uygun bir ciddiyetle konusunu işlemiş. Makale, bilim insan- karşılıklar bulma çabasını hiç göstermez ya da kendisine bu ko-
larının araştırmalarının sonuçlarını duyurmak amacıyla yazdığı nuda karşı çıkanlar olduğunda bu çabadan vazgeçerdi.
metinlerdir. Bu nedenle yazar konusunu bilimsel bakış açısıyla 2.
yazmıştır. Olası Cevaplar: Bu yazarların eser verdikleri dönemde bugün
kullandığımız Türkçe, içinde hâlâ başka dillerden çok fazla söz-
2. Bu metni, masal anlatıcısı bir dede yazmış olsaydı anlatımında cük barındırıyordu. Çünkü Latin harflerinin kullanılmaya baş-
farklılık olurdu. Çünkü masal anlatıcısı kendinden önceki an- lanmasının üzerinden çok fazla zaman geçmemişti. Dolayısıyla
latıcılardan dinlediği masalları aklında kaldığı kadarıyla, bazen kendilerinde Türk dilini kullanmanın önemini tüm millete an-
değiştirerek ilgi çekici biçimde anlatır. Bu masalların diğer ülke latma sorumluluğu hissediyorlardı. Bunu yapabilmenin en iyi
masalları ile benzerliklerini, çocuğun eğitimine ve kişiliğine etki- yollarından biri de öğretici bir metin türü olan makaleyi tercih
sini bilim insanının bakış açısıyla ele alamaz. Anlatımında öznel etmekti.
değerlendirmeler olurdu. Edebiyat dünyasına kendilerini kanıtlamış bu büyük yazarlar,
3. Olası Cevaplar: Çocuk, masal dinlerken veya okurken anlatılan sahip oldukları bilgi ve tecrübelerini halkla paylaşmanın önemi-
yerleri merak eder ve nasıl yerler olabileceğini hayal eder. Bu nin farkındaydılar. Kendilerini okumaya, araştırma yapmaya ve
onun yaratıcı düşünme becerisi kazanmasını sağlar. yazmaya adayan bu büyük yazarlar elbette Türk milletinin ge-
Masallar, çocuğun yaşamını etkilediğini düşünüyorum. Masal, lişebilmesini sağlayacak engin fikirlere sahiptiler ve bu fikirleri
okuyan çocuklar yaşamı daha eğlenceli ve güzeldir. Böyle bir ço- paylaşmayı kendilerine görev edinmişlerdi. Makale yazmak, hem
cukluk yaşayan çocuklar daha mutlu olurlar. kendilerini hem de tüm milleti geliştirecek, ileriye taşıyacaktı.
3. Olası Cevaplar: Mümkün olabildiğince fazla edebî eser okumak
4. a) Olası Cevap:
Dedem, ninem zamanında oyuncaklarını bile kendileri yapar- isterdim. Çünkü okuduğum her edebî eserle birlikte dilimi kul-
lanmayı daha iyi öğrenir, bulunduğum her yerde Türkçeyi doğru
mış, radyo ve televizyon az olduğu için hatta bunları hiç gör- kullanmanın insanlarda uyandırdığı hayranlığı gösterebilir ve bu
mediklerinden masalların, oyunların büyülü dünyasında daha sayede çevremdeki insanları da Türkçeyi doğru kullanmaya teş-
zengin bir hayal dünyalarının oluştuğunu düşünüyorum. vik edebilirdim. Özellikle genç yaşlarda bu bilincin kazanılma-
b) Olası Cevaplar: sının çok önemli olduğunu düşünüyorum. Çünkü gelecekte içi-
Fantastik romanlar çocukların düş dünyasını daha çok geliş- mizden bazıları edebiyat dünyasına dâhil olacaklar ve Türkçenin
tirir. Çünkü anlatılanlar sözcüklerle anlatılır. Sözcüklerin an- güzelliğini eserlerinde göstererek ülkemizde, belki de dünyada iz
lamları çocuğun zihninde farklı çağrışımlar yapabilir. Bu da bırakacaklar.
çocuğun anlatılanları zihninde canlandırmasına onlara yeni Dilini çok iyi bilen ve doğru kullanabilen bir şair olmak isterdim.
anlamlar yüklemesine neden olur. Bu çocuğun düş dünyasını Bu şekilde hem kendi duygu ve düşüncelerimi estetik bir yolla
daha çok geliştirir. Fantastik filmlerde anlatılanlar görsel unsur- ifade edebilir hem de Türk edebiyatına adını yazdıranlardan biri
larla desteklenir. Çocuğun zihninde canlandırması gerekmez. olabilirdim.
Fantastik filmler çocuğun düş dünyasını daha çok geliştirir.
Anlatılanlar, teknolojinin olanaklarından yararlanarak daha Etkinlik No.: 117
renkli anlatılır. Bu da çocuğun ilgisini daha çok çeker, çocuğu 1. Olası Cevap: Düz yazımızın köklü bir geleneğe sahip değildi.
düş kurmaya yönlendirir, düş dünyasını geliştirir.
Olan düz yazımızda da düşünsel bir plan yoktu. Tezkire, tarih
yazıcılı gibi türlerde içeriğin gerçeklikle ilişkisi zayıftı; abartı, ge-
Etkinlik No.: 115
reksiz betimlemeler vardı. Bunları okuyan, bunlarla yetişen bir
1. Olası Cevap: Metinde sayısal verilerin kullanıldığını, bilimsel kuşağın makaleyi türün özelliklerine uygun olarak yazmaya baş-
gerçekliğin ortaya konduğunu, analiz sonuçlarının değerlendi- laması mümkün değildir. Bizdeki ilk makale yazarları öncelikle
rildiğini görüyoruz. Bundan hareketle metnin bilimsel, araştırma planlı yazımda zorlanmış olabilirler. Bunun dışında makaleler de
makalesi olduğunu görürüz. Bu tür makaleler alanında uzman araştırma sonucunu aktarmak yerine sadece yazarın düşünceleri-
kişilerce yazılır. Burada da yazar bu makaleyi yazarak hem kendi ni aktarma aracı haline gelmiş olabilir.
akademik çalışmalarına kaynaklık etmek hem de bu konuda çalı- 2.
şacak diğer kişilere yol göstermek istemiş olabilir. Olası Cevap: Düşünce özgürlüğü ile ilişkilendirilebilir. Şinasi, “dü-
şünceleri açıklamayı kazanılmış hak olarak” görmüş. Kişi bunu ya-
2. a) Metnin yazılış amacı Türkiye’de üniversite okuyan öğrencilerin parken söz ya da yazı kullanabilir. Gazete çıkaran Şinasi için bu hak
okuyucu profillerini ortaya çıkarmaktır. vazgeçilmez bir haktır. Çünkü ancak o zaman gazeteyi çıkarması-
b) Makalelerin yazılış amacı herhangi bir konuda bilgi vermek, nın bir anlamı olur. Bu günümüzde düşünce özgürlüğüdür.
bir gerçeği ortaya çıkarmak, farklı bakış açıları kazandırmak, 3. Olası Cevap: Yakup Kadri Karaosmanoğlu “Kadınlık ve Kadın-
bir düşünceyi savunmaktır.
larımız” makalesini Cumhuriyet’in ilanından sonra yazmış.
3. Olası Cevap: Bilimsel verilerden yararlanılarak hazırlanan maka- Cumhuriyet’in en önemli kazanımlarından birisi kadınlarımıza
leler toplumun bir konu hakkında bilgilenmesini, yanlış bildikle- verilen, kadınlarımızın kazandığı haklardır. Bu dönemde yazılan
rini fark etmesini, bilimsel gelişmeleri takip edebilmesini sağlar. bu adı taşıyan makalenin içeriği kadınlara verilen haklar olabilir.

563