Page 127 - Biyoloji - 12 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

58 BİYOLOJİ 12 Ortaöğretim Genel Müdürlüğü

3. Yaprağın enine kesiti incelendiğinde “Yapraktaki tüm hücreler fotosentez yapar.” hipotezi doğru
mudur? Gerekçesiyle açıklayınız.

Yönerge Aşağıda verilen metin ve görselden faydalanarak soruları cevaplayınız.

4. Karada yaşayan bitkilerin çoğunda üst epidermisteki stoma ya çok az sayıdadır ya da hiç yoktur. Alt
epidermisteki stoma sayısı ise üst epidermise göre daha fazladır. Bunun sebebini açıklayınız. Bitkinin sürgün sistemi içinde yer alan yaprak; fotosentez, gaz alışverişi ve terlemeyi sağlayan bitki or-
ganıdır. Ayrıca örtü doku, temel doku ve iletim doku olmak üzere üç farklı dokudan oluşur (Görsel 1).

Üst ep derm s
Küt kula
Kloroplast

5. Palizat parankiması hücrelerinde kloroplast yoğunluğu, sünger parankiması hücrelerindeki kloroplast Pal zat
parank ması
yoğunluğundan fazladır. Bu durumun nedeni nasıl açıklanabilir?
Ks lem
Mezof l
Doku
Floem

6. Yaprak enine kesiti görselinde verilen hücrelerden hangileri mitoz geçirebilir? Stoma Alt ep derm s
Sünger
Karbond oks t parank ması
Stoma
Su buharı
Oks jen
7. Palizat parankiması hücreleri birbirine bitişik iken sünger parankiması hücreleri arasında boşluklar Görsel 1: Yaprak enine kesiti
bulunmaktadır. Bu durumun nedeni nasıl açıklanabilir? Yapraklardaki örtü doku, tek sıralı hücrelerden oluşan ve klorofil bulundurmayan epidermis hücre-
lerinden oluşmaktadır. Epidermis üzerinde bitkiyi su kaybına karşı koruyan, kalınlığı bitkinin yaşa-
dığı ortama göre değişen mumsu, şeffaf kütikula tabakası bulunur. Epidermis hücrelerinin farklılaş-
masıyla stoma, hidatot, tüy ve diken (emergens) denilen yapılar meydana gelir. Stomalar, bitkilerde
gaz alışverişini ve terlemeyi sağlar. Stomaların sayısı, konumu, dağılımı bitkilerin yaşadıkları ekolojik
koşullara göre değişir. Hidatotlar sıcak ve nemli havalarda fazla suyun damlama (gutasyon) ile atılma-
sında görevlidir. Tüyler bitkilerde örtü, savunma, salgı, tırmanma, emme gibi farklı yapı ve görevlere
8. Tek çenekli ve çift çenekli bitkilerin gövdelerinin enine kesitlerindeki farklılıklar nelerdir? sahip iken dikenler hayvanlara karşı korunma ve savunmayı sağlar. Yaprağın mezofil tabakasında
temel dokuyu oluşturan palizat parankiması silindirik ve düzenli dizilişe sahip bol kloroplastlı hüc-
relerden oluşmakta; sünger parankiması düzensiz dizilim gösteren, palizat parankimasına göre daha
az kloroplast taşıyan hücrelerden oluşmaktadır. Yapraklarda su ve mineralleri taşıyan odun borusu
(ksilem) ile organik besinleri taşıyan soymuk borusu (floem) iletim doku elemanıdır.

1. Epidermisin farklılaşması sonucunda oluşan klorofilli bekçi hücreleri fotosentez yapmaktadır, an-
9. Tek ve çift çenekli bitkilerin enine kesitlerindeki ortak yapılara bakarak bitkilerdeki gövdenin işlev- cak epidermis hücrelerinin klorofili yoktur ve fotosentez yapamaz. “Epidermis hücrelerinin kloro-
lerini açıklayınız. fil sentezleme geni yoktur.” görüşüne katılır mısınız? Düşüncelerinizi açıklayınız.

126
Hazırlayan: Mehmet BİLEN