Page 132 - Biyoloji - 12 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü BİYOLOJİ 12 61

3. ÜNİTE > Bitki Biyolojisi Kazanım 12.3.1.2. Bitki gelişiminde hormonların etkisini örneklerle açıklar.
Genel Beceriler: Eleştirel Düşünme Becerisi, Bilim, Mühendislik ve Matematik Okuryazarlığı Becerisi Alan Becerileri: Çıkarım Yapma Becerisi
Etkinlik İsmi BİTKİSEL HORMONLAR 30 dk.

Amacı Bitki gelişiminde hormonların etkisini veriler üzerinden analiz edebilme. Bireysel
Yönerge Metin ve grafiklerden yararlanarak soruları cevaplayınız.

Bitkilerin büyümesini ve gelişmesini sağlayan faktörlerden biri de kimyasal faktörlerdir. Bitkilerde hücre,
doku ve organlar arasında kimyasal sinyaller vardır ve bunlar metabolizmayı düzenler. Bu sinyallere hor-
mon denir. Oksinler, giberellinler, sitokininler, etilen ve absisik asit en çok bilinen bitkisel hormonlardır.
Bitkisel hormonların bazıları üretildikleri dokuda bazıları ise başka dokuya taşınarak etkinlik gösterir.
Bazı bitki hormonları gelişmeyi uyarıcı yönde etkiliyken bazıları ise engelleyici yönde etkilidir. Bitki hor-
monları, genellikle tek başına etki etmezler ve hormonların kendi aralarında etkileşimleri vardır.
Bitkilerde üretilen hormonlardan biri olan oksinlerin başlıca sentezlendiği yerler, uç meristemi ve genç
yapraklardır. Gelişmekte olan meyveler ve tohumlar yüksek miktarda oksin içerir. Oksinlerin bitkilerin
gelişimini sağlayan pek çok aşamasında rolü vardır. Ancak aşırı miktarda oksin bitkilerde öldürücü etki
yapar. Bir diğer bitkisel hormon olan giberellin, bitkinin değişik kısımlarında farklı miktarlarda bulunur
ve olgunlaşmamış tohumlarda en yüksek orandadır. Bitkilerin gövde ve yaprak uzamasında etkilidir.
Giberellin, hem hücre bölünmesi hem de hücre uzamasını uyararak etki gösterir. Bazı mutant bitkilerde
giberellin sentezi yoktur ya da giberelline yanıt oluşturulamamaktadır. Giberellin, embriyonun büyüme-
sini, fidelerin çıkmasını ve hücre uzamasını artırır.

1. Oksinlerin yüksek konsantrasyonda kök hücreleri üzerinde nasıl bir etkisi vardır?

2. Yabani otların yok edilmesi için üzerine oksin hormonu püskürtülmesinin sebebi ne olabilir?

3. Aşağıdaki şekil, oksin hormonunun bir bitki sürgününün büyümesi üzerindeki etkisini göstermek-
tedir. Şekli inceleyerek oksinin ışığa bağlı bitki büyümesindeki ve yönelimindeki etkisini açıklayınız.

I ık kaynağı

Oks n

B tk sürgünü

131