Page 134 - Biyoloji - 12 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü BİYOLOJİ 12 62

3. ÜNİTE > Bitki Biyolojisi Kazanım 12.3.1.3. Bitki hareketlerini gözlemleyebileceği kontrollü deney yapar.
Genel Beceriler: Eleştirel Düşünme Becerisi Alan Becerileri: Gözlem Yapma Becerisi, Deney Düzeneği Kurma ve Yapma Becerisi
Etkinlik İsmi YER ÇEKİMİ ETKİSİ 35 dk.

Amacı Bitkilerde jeotropizma hareketini gözlemleyebilme. Bireysel
Bitkiler çevreden gelen ışık, yer çekimi ve çeşitli kimyasal maddeler gibi uyarılara karşı tepki verir. Bir
bitkinin kök, gövde ve yaprak gibi kısımlarının gelen uyarılar yönünde veya onlardan uzaklaşarak gös-
termiş olduğu bu tepkilere tropizma denir. Tropizma olayında bitki kısımları büyüme yönünü değiştiren
bir davranış sergiler. Kökün aşağıya doğru, gövdenin ise tersi yönde yukarıya doğru büyümesi genel bir
olaydır. Bitkilerin yer çekimine karşı yapmış olduğu harekete “jeotropizma” denir.

Yönerge Aşağıda bitkinin bir kısmı olan kökün büyümesi üzerine yer çekiminin etkisini (jeotropizmayı) göster-
mek amacıyla yapılan bir deney verilmiştir. Deneyi yaptıktan sonra aşağıdaki soruları cevaplayınız.

Gerekli Malzemeler
4 adet önceden ıslatılmış mısır tohumu, 1 petri kabı, filtre kâğıdı, bant ve cam kalemi
İzlenecek Yol
1. Islatılmış mısır tohumlarını petri kabına şekilde gösterildiği gibi yerleştiriniz. Tohumları ıslak filtre
kâğıdından bir şerit ile tutturunuz. Şekil I’de görüldüğü gibi tohumların sivri uçları içe dönük olacak
şekilde yerleştiriniz.

A

Islak kurutma
kâğıdı
Ç B

Mısır tohumu

C Destek

Şekil: Mısır tohumlarının petri kabına yerleştirilmesi

2. Petri kabının kapağını kapatıp kenarlarını bant ile yapıştırınız. Bir cam kalemi kullanarak tohumları
A, B, C ve Ç harfleriyle işaretleyiniz.
3. Petri kabını karanlık bir yere dik olarak yerleştiriniz ve bir bantla yere yapıştırınız.
4. Petri kabının bir şemasını kareli bir kâğıda çiziniz. Kök ve sürgünün (filizin) büyüme yönünü göster-
mek için farklı renkler kullanınız.
5. İki gün sonra kapağı açınız. Kök ve filiz uçlarını mürekkeple işaretleyiniz. Filtre kâğıdına da 1-2
damla su damlatınız. Kapağı tekrar kapatarak petri kabını ¼ devir saat yönünde çeviriniz.
6. Filizleri iki gün daha büyümeye bırakınız ve gözlemlerinizi şemanıza kaydetmeye devam ediniz.

133