Page 92 - Biyoloji - 12 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü BİYOLOJİ 12 42

2. ÜNİTE > Canlılarda Enerji Dönüşümleri Kazanım 12.2.4.1. Hücresel solunumu açıklar.
Genel Beceriler: Eleştirel Düşünme Becerisi, Bilim, Mühendislik, Matematik Okuryazarlığı Becerileri Alan Becerileri: Çıkarım Yapma Becerisi
Etkinlik İsmi ENERJİ SİSTEMLERİ 25 dk.

Amacı Kas hücrelerinin kullandığı enerji sistemlerini açıklayabilme. Bireysel
Yönerge Aşağıda enerji metabolizmasıyla verilen metin, tablo ve grafiklerden yararlanarak soruları cevaplayınız.

Sporcu içecekleri veya enerji jelleri egzersiz öncesinde, sırasında veya sonrasında kullanılabilen ve bile-
şiminde çeşitli organik maddeler ve elektrolitler bulunduran sporcu gıda takviyeleridir. 50 gramlık bir
enerji jelinin besin içeriği aşağıdaki tabloda verilmiştir.

Tablo 1: Enerji Jelinin Besin İçeriği
Enerji 613 kJ
Protein 0,0 gram
Karbonhidrat (Toplam) 36 gram
• Şeker (Glikoz) 6 gram
Yağ 0,0 gram
Kalsiyum 35 miligram
Sodyum 125 miligram
Potasyum 55 miligram

1. Uzun mesafe koşucusu bir atlet yarışma öncesinde 100 gramlık enerji jeli tüketmiştir.
a) Bu sporcunun tüketmiş olduğu jel toplam ne kadar enerji içermektedir?

b) Yağ 35 kJ/gr, protein 15 kJ/gr, karbonhidrat 15 kJ/gr enerji içermektedir. Jeldeki enerji kaynağı
nereden gelmektedir? Tablodaki verilere göre hesaplama yaparak açıklayınız.

c) Bu atlet enerji jelini ne amaçla kullanmış olabilir? Gerekçesiyle açıklayınız.

Profesyonel sporcular fiziksel performanslarını yaptıkları egzersizler sayesinde artırır ve farklı egzersiz
çeşitleriyle kaslarından en iyi şekilde yararlanmayı hedeflerler. Örneğin ağırlık kaldırma veya hızlı
koşma egzersizleriyle kaslarının kuvvetini artırır, tempolu ve yavaş koşma egzersizleriyle de kaslarının
uzun süre iş yapabilme ve devam ettirebilme yeteneğini (dayanıklılığını) geliştirirler. Kasların uzun
süre iş yapabilmesi için uzun süreli enerji takviyesine ihtiyacı vardır. Kas hücreleri, bu enerjiyi sürekli
oksijen girdisine bağlı olan bir dizi kimyasal reaksiyonla (oksijenli solunumla) glikozdan elde eder.
Hızlı koşma egzersizlerinde kasların oksijen isteği, vücudun onu karşılama kapasitesini aşar ve oksijen-
li solunum kasın enerji ihtiyacını karşılamada yetersiz kalır. Kas hücrelerinde bulunan glikoz farklı bir
metabolik yolla da yıkılmaya başlar.

91