Page 159 - Biyoloji 9 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı
P. 159

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü                                            BİYOLOJİ 9


                                                CEVAP ANAHTARLARI
             3.  Protein benzerliği âlemden türe doğru gidildikçe artmaktadır.  2.  Tablodaki bütün türlerin birlikte bulundukları en küçük basamak
                                                              şube basamağıdır. Çünkü verilen türlerin hepsi omurgalıdır.
                  Prote n benzerl ğ                        3.   Olası cevaplar:
                                                              • Canis lupus ve Vulpes vulpes’in familyaları aynı olup takım, sınıf,
                                                               şube ve alemleri de aynıdır.
                                                              • Canis lupus, Vulpes vulpes ve Ovis aries memeliler sınıfında  bir-
                                                               likte bulundukları için şube ve alemleri de aynıdır.
                                                             Etkinlik No: 59
                                                           1.  Bu görüşe katılmıyorum. Kaplanla aynı cinste olan hayvanların
                                                              adı Panthera ile başlamalıdır. Kaplan ve aslan aynı cinste oldukla-
                   A H Ç       B  F M
                                            Sını andırma      rı için bu canlıların tür adlarının ilk kelimesi (cins adı) Panthera
                                            b r mler          olmalıdır. Görselde kedinin, aslan ve kaplanla aynı cinste yer al-
                                                              madığı görülmektedir. Kedinin tür adının ilk kelimesi Panthera
             4.  Akrabalık derecesi âlemden türe doğru gidildikçe artar. Aynı bi-  olamaz.
               rimlerde yer alan canlıların akrabalık dereceleri fazladır. Şemaya   2.  Evet birden fazla takım içerir. Kaplanın bulunduğu memeliler
               bakıldığında 13, 15 ve 16 numaralı bireylerin aynı şubede, 11 nu-  sınıfındaki ayı ve kanguru, kaplanın bulunduğu Carnivora takı-
               maralı bireyin ise farklı şubede olduğu görülmektedir. Bu nedenle   mında bulunmuyor. Demek ki ayı ve kanguru farklı bir takımda
               13 numaralı bireyin verilen bireyler arasındaki en uzak akrabası   ya da takımlarda bulunmaktadır.
               11 numaralı bireydir. 15 ve 16 numaralı bireyler ile olan ilişkisine
               bakılacak olursa 16 numaralı bireyle aynı takımda, 15 numaralı   3.  Evet aynı ailede bulunabilirler. Örneğin kaplan ve aslan aynı ta-
               bireyle ise aynı ailede olduğu görülmektedir. Bu nedenle 15 nu-  kımda ve aynı ailede yer almaktadır.
               maralı bireyle akrabalığı daha fazladır.    4.  Evet farklı ailelerde bulunabilirler. Örneğin kaplan ve kurt aynı
                                                              takımda iken farklı ailede yer almaktadır.
             5.  Bilimsel adlandırması yapılan bir canlının tür adında ilk kelime
               cins adını, ikinci kelime ise tanımlayıcı adını vermektedir. Aynı   5.  Kaplana en fazla benzerlik gösteren aslan, en az benzerlik gös-
               cinse ait canlılar daha yakın akrabadır. Verilen türler içerisinde   teren uğur  böceğidir. Kaplan, aslana cins kategorisine kadar
               Allium sativum ile Allium cepa aynı cinse ait oldukları için ak-  benzerlik gösterirken, uğur böceğine sadece âlem kategorisinde
               rabadır.                                       benzerlik göstermektedir.
                                                           6.  Kedidir. Hayvanın cins adının Felis olabilmesi için Felidea aile-
              Etkinlik No: 58                                 sindeki aslan, kaplan ve kediden biri olmalıdır. Aslan ve kaplanın
                                                              cins adı Panthera olduğuna göre kedinin cins adı Felis olmalıdır.
               TÜR   CİNS  FAMİLYA  TAKIM  SINIF  ŞUBE  Âlem
                                                           7.  Timsahtır. Timsah, omurgalılar şubesinde bulunurken yavrusu-
                1     9      19     26    14   11    21       nu sütle besleyen memeliler sınıfında bulunmaz.
               Canis   Canis  Köpek-  Etçiller  Meme-  Omur-  Hay-  8.  Görsele bakıp karar verilemez. Bu görselde kaplanın diğer can-
               lupus        giller        liler  galılar  vanlar  lılara benzerliği kıyaslanmıştır. Aynı takımda bulunan kurdun
                                                              kaplana mı yoksa aslana mı daha fazla benzerlik gösterdiğine ka-
                                                              rar verebilmek için yeterli veri yoktur.
                8     13     20     5     16   11    21
              Crocody-  Cro-  Timsah-  Tim-  Sürün-  Omur-  Hay-    Etkinlik No: 60
             lus acutus  codylus  giller  sahlar  genler  galılar  vanlar
                                                           1.  Kedi ile köpeğin takımları ortaktır. Güvercin ile kırlangıç ise sınıf
                                                              düzeyinde akrabadırlar. Kedi ve köpeğin akrabalığı güvercin ve
               15     18     22     7     10   11    21       kırlangıcın akrabalığından daha ileri düzeydedir. Sınıflandırma
              Ctenop-  Ctenop-  Sazan-  Sazan-  Balık-  Omur-  Hay-  kategorilerinde türe doğru gidildikçe akrabalık artar.
              haryngo-  haryn-  giller  sılar  lar  galılar  vanlar  2.  Kaya güvercini ve kaplumbağa arasındaki benzerlik tıpkı köpek
             don idella  godon                                ve kırlangıçtaki gibi şube düzeyindedir.
               17     2      23     25    14   11    21    3.  Kedi ve köpek takım düzeyinde akrabalık söz konusudur. Tablo-
                                                              da verilenler arasında bundan daha yüksek (aile ve cins) düzeyin-
             Ovis aries  Ovis  Boynuzlu-  Çift   Meme-  Omur-  Hay-  de akrabalık yoktur. Sınıflandırmada türe doğru gidildikçe pro-
                            giller  toynak-  liler  galılar  vanlar  tein benzerliği artar. Tabloda verilenler içinde en yüksek protein
                                    lılar
                                                              benzerliği takım seviyesindedir.
               24     6      12     3     28   11    21    4.  İkili adlandırmadaki ilk ad, canlının bulunduğu cinsin adıdır.
              Curvus   Curvus  Karga-  Ötücü   Kuşlar  Omur-  Hay-  İkinci ad ise tanımlayıcı addır. Tanımlayıcı ad, herhangi bir özel-
               corax        giller  kuşlar     galılar  vanlar  liğini belirten sıfatlar şeklinde olabildiği gibi bulunduğu ülkenin,
                                                              şehrin, yörenin, dağın ve bulan kişinin adı da olabilir. Türlerin
                                                              birbirine benzerliğinde önemli olan ilk adın benzemesidir.
               27     4      19     26    14   11    21    5.  Bilim insanları, eserlerinde Latince kullanmasalardı sadece kendi
              Vulpes   Vulpes  Köpek-  Etçiller  Meme-  Omur-  Hay-  ülkelerindeki insanlara hitap etmiş olurlardı. Dolaysıyla evrensel
              vulpes        giller        liler  galılar  vanlar  olunamazdı. Canlıların adlarının Latince olması, tüm dünyada
                                                              ortak bir kullanımı sağlamıştır.  Latince bugün dünyada konuşu-
                                                              lan bir dil değildir. Bilim insanları ilk türleri latince olarak adlan-
             1.  Canlıların birlikte bulundukları ortak basamak sayısı arttıkça ak-  dırdığından bu dil tür adlandırmasında devam etmektedir.
               rabalıkları ve ortak gen sayısı artar. Dolayısıyla tabloda verilen Ca-
               nis lupus ve Vulpes vulpes en çok ortak basamağa sahip olduğu için
               ortak gen sayısı en fazla olan türlerdir.


                                                                                                   157
   154   155   156   157   158   159   160   161   162   163   164