Page 360 - Türk Dili ve Edebiyatı - 9 | Beceri Temelli

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 9 183

7.ÜNİTE > Biyografi-Otobiyografi Kazanım: A.4. 14. Türün ve dönemin/akımın diğer önemli yazarlarını ve eserlerini sıralar.
Alan Becerileri: Okuma Becerisi Genel Beceriler: Eleştirel Düşünme Becerisi
Etkinlik İsmi HAYAT ÇİZGİMİZ 25 dk.
Amacı Biyografi türünün gelişimi ile ilgili yorum yapabilmek. Biyografi türündeki eserleri diğer türlerden ayırt edebil- Bireysel
mek. Biyografi türündeki eserlerin hangi koşullarda güncellenmesi gerektiğini belirleyebilmek.

1. Yönerge Aşağıda verilen metni okuyunuz. Soruları metni göz önünde bulundurarak cevaplayınız.
(Alıntı metnin aslına sadık kalınmıştır.)

BİYOGRAFİ

Sözlük anlamı “hayat çizgisi” demek olan biyografi, ünlü kişilerin “yazar, devlet adamı, sanatçı vb.”
yaşamını anlatan yazılardır. Yaşamları gelecek kuşaklara örnek olacak kişilerin başarılarını, önemli
buluşlarını, eserlerini yaratırken, geçirdikleri psiko-sosyal değişimleri açıklayan bu çeşit yazılar, ilgiy-
le okunmaktadır.
Eski edebiyatımızda Tercüme-i Hal adı altında kaleme alınan biyografilerin ilk örnekleri, Divan ede-
biyatımızda Şuara Tezkireleri ile verilmiştir. Çağatay edebiyatının ünlü yazarı Ali Şir Nevaî, Türk ede-
biyatında ilk biyografiyi yazmıştır.
Biyografi yazarları, görüşlerinde ve yargılarında tarafsız olmalıdır. Hayatı yazılan kişi ve yaşadığı çev-
re üzerinde geniş ve köklü gözlemler, araştırmalar yapılmalıdır.
(…)
Biyografilerde konu seçimi önemlidir. Yaşamı anlatılacak kişi seçilirken ilgi çekici olmasına özen gös-
terilmelidir. Hangi düzeydeki okuyucuya hitap edecekse, biyografisi yazılacak kişi ona göre seçilme-
lidir. Çocukların zevk alıp okuyacağı bir biyografi eseri, daha çok masal ve destan kahramanlarını,
hayatı maceralarla dolu kişileri anlatan eserlerdir. Aydınlar daha çok, fikir adamlarını, gençler, şair ve
sanatçıları konu edinen biyografilerden zevk alırlar.
(…)
Edebiyatımızın en ünlü biyografileri şunlardır:
Namık Kemal – Mithat Cemal Kuntay
Bir Dehanın Romanı – Hasan Âli Yücel
Bir Fikir Adamının Romanı – M. Emin Erişirgil
Namık Kemal’in Hayatı – V. Mahir Kocatürk

Arif Hikmet Par, Plânlı Yazma Sanatı, Serhat Yayınları, İstanbul, 1996.

1. Biyografinizin çocuklar tarafından da okunmasını isteseydiniz biyografi yazarınıza neler tavsiye
ederdiniz? Niçin?

359