Page 48 - Biyoloji 12 | 1.Ünite

Petrol ve türevlerinin çevreye verdiği zarar, transgenik mikrooganiz-
malar ile en az seviyede tutulmaya çalışılmaktadır.
Tuzlu ve soğuk sularda yaşayabilir şekilde üretilen transgenik mikroor-
ganizmalar, deniz ve okyanusların temizlenmesinde kullanılmaya baş-
lanmıştır. Topraktaki ağır metaller, bunları bünyelerinde depolayabilen
transgenik bitkilerle topraktan uzaklaştırılmaktadır. Transgenik orga-
nizmalar, özellikle mineral madenciliğinde sıklıkla kullanılmaktadır.

Rekombinant DNA teknolojisi ile endüstriyel enzimler, hızlı ve ekono-
mik şekilde üretilmektedir. Bu tip enzimler, çevre kirliliğinin önlenme-
sinde, deterjanlarda, tekstilde ve kâğıt sanayisinde kullanılmaktadır.
Çeşitli vitaminler, antibiyotikler ve bazı deterjanlar biyoteknolojik çalış-
malar sonucu üretilmiş endüstriyel ürünlerdir.
İnsan Genom Projesi

Genetik mühendisliği çalışmaları ile bir canlının genomundaki tüm
genlerin yerlerini belirlemek ve haritalarını çıkarmak için yapılan çalış-
malara Genom Projesi denir.

Genom Projesi ile ilk yıllarda E.coli bakterilerinin, mayaların, meyve
sineklerinin, çeşitli tek hücreli canlıların ve farelerin gen haritaları çı-
karılmıştır. Bu canlılardan özellikle meyve sineğinin ve farenin genetik
işleyişinin insanlarla büyük oranda benzerlik göstermesi, bu model or-
ganizmalar üzerindeki çalışmaları daha önemli hâle getirmiştir.

Bu tip canlıların genomları üzerindeki çalışmalar, daha karmaşık yapılı
insan genomunun haritalanması açısından umut verici olmuştur. 1990
yılında birçok ülkenin bilimsel ve finansal desteği ile insan genomunun
tümünün haritalanması ve kromozomların nükleotit dizilerinin belirle-
nebilmesi için İnsan Genom Projesi adı verilen çalışma başlatılmıştır.
Bu proje 2003 yılında tamamlanmıştır.
Bazı bilim insanları bu projenin insanlığın aya ayak basmasından hat-
ta tekerleğin icadından bile daha önemli olduğunu söylemişlerdir. Bu
proje tam olarak hedefine ulaşırsa şeker, kanser ve kalp damar has-
talıklarının tedavisi kolaylaşacak ve bu tip hastalıklar önceden teşhis
edilip önlenebilecektir. Ayrıca bu proje ile kişiye özel ilaçlar üretilerek
ilaçların olası yan etkileri azaltılmış ve ilaçla tedavide daha başarılı
sonuçlar elde edilmiştir.
Genom Projesi sonuçları gen teknolojisini geliştirmiştir. Genetik mü-
hendisleri, gen terapisi sayesinde istenmeyen özelliklere sahip genleri
istenilen özellikteki genlerle değiştirerek genetik hastalıkları ve kusur-
ları önlemeyi planlamaktadırlar. İnsan genomunda 3 milyardan fazla
nükleotit, 25 - 30 bin civarında gen bulunduğu tahmin edilmektedir.

İnsan Genom Projesi sayesinde bazı hastalıklara neden olan genlerin
DNA dizilimleri çözümlenebilmiştir. Birçok kanser çeşidine bu sayede
çözüm bulunabileceği öngörülmektedir. Bu proje sayesinde yakın bir
zamanda organ nakillerinde yaşanan doku uyumuyla ilgili sorunların
ortadan kaldırılması amaçlanmaktadır. Bu sayede doku ve organ na-
killerinde daha başarılı sonuçlar alınması sağlanacaktır.

1. ÜNİTE 62