Page 17 - Çağdaş Türk ve Dünya Tarihi | 2.Ünite

ETKİNLİK
2.

İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi

İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi ile tüm insanlığın her yerde ve her zaman geçerli olacak
ortak değerleri oluşturulmuştur.
İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi yaşama hakkı, özel yaşamın gizliliği, sağlık hakkı, eğitim
hakkı, düşünce, kanaat ve ifade özgürlüğü, yasalar önünde eşitlik, din ve vicdan özgürlüğü, işken-
ce ve kölelik yasağı gibi temel haklar da denilen hak ve özgürlükleri getirmiştir. Bu düşüncelerin
evrensel olması dünyanın her yerinde aynı değeri taşıması anlamına gelir. Bugün tüm demokratik
toplumlar, insanlar arasında hiçbir ayrım yapmadan bu hakları sağlamaya çalışır. Çağımızın hede-
fi, insan haklarını güvence altına alabilecek bir toplum düzenini dünyanın her yerinde oluşturabil-
mektir. Bu ilkeler doğrultusunda oluşturulmuş İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi’nde bulunan
maddelerden bazıları şunlardır:
1. Bütün insanlar hür ve eşit doğar, akıl ve vicdan sahibidir, birbirlerine karşı kardeşçe dav-
ranmalıdır.
2. Herkes ırkı, rengi, cinsiyeti, dini, siyasal görüşü ya da sosyal konumu ne olursa olsun
herhangi bir ayrım gözetilmeksizin bildiride yazılı bütün hak ve özgürlüklerden yararlanma
hakkına sahiptir.
3. Yaşamak, özgürlük ve can güvenliği herkesin hakkıdır.
4. Hiç kimseye işkence, zulüm, onur kırıcı ceza ya da işlem uygulanamaz.
5. Yasalar önünde herkes eşittir.
6. Herkesin özel hayatı, ailesi, konutu ve haberleşmesi yasayla korunmalıdır.
7. Herkes mal ve mülk edinme hakkına sahiptir.
8. Herkesin düşünce, vicdan ve inanç özgürlüğü vardır.
9. Herkesin eğitim hakkı vardır, ilk eğitim parasızdır.
10. Kölelik yasaktır.
11. Herkes doğrudan doğruya veya özgürce seçtiği temsilcilerle ülke yönetimine katılır.
12. Herkes dinlenme, eğlenme, çalıştıktan sonra ücretli tatil yapma hakkına sahiptir.
13. Bütün insanlar bu bildiride yazılı hak ve özgürlüklerin uygulanmasını sağlayacak bir sosyal
düzeni hak etmiştir.
14. Bu bildirinin herhangi bir maddesinin devlet, toplum ya da kişiler tarafından yok edilmesi
için çalışma yapılamaz. (...)
Langlois, 20. Yüzyıl Tarihi, s. 273’ten uyarlanmıştır.
Yukarıdaki maddeleri değerlendirerek “hedeflenen dünya”ya dair görüşlerinizi sınıf or-
tamında paylaşınız.

2.4 II. DÜNYA SAVAŞI’NIN SİYASİ VE EKONOMİK SONUÇLARI

2.4.1. İki Kutuplu Dünya Düzeninin Ortaya Çıkması

Müttefikler tarafından II. Dünya Savaşı’nın kazanılmasından sonra Nazizm ve faşizm gibi akımlar
tasfiye edildi. 1946’da Paris’te düzenlenen Barış Konferansı’nda İtalya, Romanya, Bulgaristan, Maca-
ristan ve Finlandiya’nın durumları belirlendi. Bu devletler toprak kayıplarını kabul ettiler.
Potsdam’da kararlaştırılan nüfus değişimi 1945 sonbaharında uygulanmaya başlandı. Savaş sonra-
sında Avrupa şiddetli mülteci akınlarıyla karşılaştı. Savaşı kazanan Müttefikler ilk dönemlerde mülteci-
lerle, yeniden yerleştirmelerle ve tazminat sorunlarıyla ilgilendiler.

69