Page 22 - Çağdaş Türk ve Dünya Tarihi | 2.Ünite

KARADENİZ
HAZAR
DENİZİ
Türkiye
EGE
DENİZİ

Suriye İran
AKDENİZ
Lübnan Irak
AKDENİZ
Ürdün Kuveyt
BASRA
KÖRFEZİ
Libya Mısır Katar
Suudi
Arabistan BAE
KIZILDENİZ

Umman
Sudan
Yemen
0 50 100 km

Harita 2.3: 1947 BM paylaşım planı

sıkı kurallara bağladı. İngiltere bölgedeki manda yönetimlerine son verme kararı alarak sorunu 2 Nisan
1947’de BM’ye devretti. 21-22 Nisan 1947’de Mısır, Irak, Suriye, Lübnan ve Suudi Arabistan’ın Filis-
tin’deki mandanın sona erdirilmesi ve Filistin’in bağımsızlığına dair teklifleri kabul görmedi.
İngiltere, BM’den Filistin Özel Komitesi (UNSCOP) oluşturulmasını ve konu ile ilgili rapor
hazırlanmasını istedi. Komite çözüm için Çoğunluk Planı ve Azınlık Planı olmak üzere iki seçenek ortaya
koydu (Harita 2.3).
Çoğunluk Planı: Filistin; Yahudi ve Arap devleti olarak ekonomik bağlarla birbirine bağlı iki devlet
olacaktır. Kudüs ortak bölge olarak uluslararası güçlerin kontrolünde olacaktır.
Azınlık Planı: Kudüs merkezli Filistin Federal Devleti kurulacaktır.
Genel Kurul, 29 Kasım 1947’de yapılan oylamada Arapların muhalefetine rağmen Çoğunluk Planı
önerisini kabul etti. Genel Kurul kararı sonrası İngilizlerin bölgeden askerî güçlerini çekmeye başlaması
Arap-Yahudi çatışmasını artırdı. Yahudi Geçici Ulusal Konseyi, 14 Mayıs 1948’de mandanın sona er-
mesinden birkaç saat önce Ben Gurion (Ben Gurion) başkanlığında İsrail Devleti’nin kurulmasına karar
verdi. Kurulan yeni devlet 14 Mayıs’ta ABD, kurulmasından iki gün sonra da SSCB tarafından tanındı.
Böylece dünya tarihinde ilk kez uluslararası bir kuruluş olan BM’nin oylamasıyla bir devlet kurulmuş
oldu. Filistinliler 15 Mayıs’ı El Nakba (Felaket Günü) olarak adlandırdılar.
İsrail’in kuruluşu, yaşanacak Arap-İsrail savaşlarının en önemli sebebi oldu. Orta Doğu’da kurulan
Arap devletleri İsrail Devleti’ni tanımadılar. Araplarla İsrail arasında yaşanan çatışmalardan kaçan bir
milyon Filistinli, bir gün geri dönmek umuduyla komşu devletlere göç etmek zorunda kaldı. 1955 sonrası
Mısır’da Cemal Abdul Nasır’ın öncülüğünde yeniden gelişen Arap milliyetçiliğiyle SSCB ile ilişkilerini ge-
liştirmesi, Arap-İsrail çatışmalarının Soğuk Savaş Dönemi’nde bloklar arası bir sorun hâline gelmesine
yol açtı. Nasır’ın Fransa’ya karşı Cezayirli direnişçileri desteklemesi ve Süveyş Kanalı’nı millîleştirmesi
İngiltere ve Fransa’nın Orta Doğu politikalarını etkiledi.

2.4.4. II. Dünya Savaşı’nın Ekonomik Sonuçları ve IMF

Yaklaşık 50 milyon insanın öldüğü, 30 milyon insanın mülteci durumuna düştüğü II. Dünya Savaşı hiç
şüphesiz ki tüm alanlarda olduğu gibi ekonomik alanda da ciddi yıkımlara neden oldu. Ülkeler arasında

74