Page 17 - Coğrafya 10 | 1.Ünite

10. Sınıf
DÜNYA'NIN YAPISI VE OLUŞUM SÜRECİ 27

Volkanizma
Magmanın yeryüzüne çıkması veya yeryüzüne yakın yerlere kadar sokulması olarak adlandırılan volka-
nizma, oluşum yerlerine göre ikiye ayrılır. Derinlik volkanizması, yer kabuğunun içerisindeki çatlak ve boş-
luklara sokulan magmanın yüzeye ulaşamaması sonucu meydana gelir. Mag manın bu alanlarda soğumasıyla
batolit, lakolit, sill ve dayk adı verilen yeryüzü şekilleri oluşur. Bu şekiller üstteki tabakaların aşınması sonu-
cu yüzeye çıkabilir (Görsel 1.13).

Lakolit
Magmanın bir damar aracılığıy- Dayk
la tabakalar arasına sokulması Magmanın tabakaları keserek damar şeklinde
sonucu oluşan mantara benzer katılaşmasıyla oluşan şekillerdir.
şekillerdir.

a

Batolit Sill
Magmanın çok geniş alanlarda yavaş yavaş soğuma- Magmanın tortul tabakalar arasına yerleşip katılaş-
sıyla derinlik kayaçlarından oluşan kubbe biçimindeki ması sonucu oluşan şekillerdir.
şekillerdir.

b c
Görsel 1.13: a), b) ve c) Volkanizma ve derinlik volkanizması ile oluşmuş şekiller

27