Page 65 - Coğrafya 11 | 2.Ünite

11. Sınıf
TÜRKİYE'DE EKONOMİ

Maden Kazaları
Doğadaki madenlerin çıkarılması, işlenmesi vb. süreçlerde meydana gelen kazalara maden kazası denir.
Türkiye'de artan maden kazaları ve buna bağlı olarak yaşanan can kayıpları, iş sağlığı ve güvenliğine ne derece
önem verilmesi gerektiğini açıkça ortaya koymaktadır. Örneğin Soma'da (Manisa) 13 Mayıs 2014'te meydana
gelen ve 301 işçinin hayatını kaybettiği maden kazasından kısa bir süre sonra Karaman'ın Ermenek ilçesinde
madende yaşanan su baskını (28 Ekim 2014) sonucu 18 işçi yaşamını yitirmiştir (Tablo 2.18). Sonuç itibarıyla
ülkemizde farklı zamanlarda yaşanan maden kazaları göz önünde bulundurulduğunda bundan sonraki sü-
reçte benzer sonuçlarla karşılaşmamak için alınması gereken tedbirlerin bir kısmı aşağıda sıralanmıştır.
• İş Sağlığı ve Güvenliği Yasası’na uygun bir şekilde denetlemeler çok ciddi şekilde yapılmalıdır.
• Her maden için ayrı olmak üzere madenin ve bölgenin özelliğine göre acil eylem planları hazırlanarak
işçi ve yöneticilerin katıldığı eğitim ve tatbikatlar mutlaka yapılmalıdır.
• Tüm işçilerin üzerinde haberleşme cihazı, künye, ferdî oksijen maskesi ve nerede bulunduğunu göste-
ren bir çip bulunması zorunlu hâle getirilmelidir. Madenlerde olağanüstü durumlarda haberleşme sis-
temlerinin devre dışı kalmaması için gerekli önlemler alınmalıdır.
• Madenlerin tümü kamera sistemleri ile izlenebilir olmalı ve bütün çalışmalar Enerji ve Çalışma bakan-
lıkları tarafından da izlenmelidir.
• Maden ocağı girişi; su baskını, yangın ve dumandan korunmuş olmalıdır.
• Maden ocağının planı yapılarak yetkili makamlara onaylatılmalı ve bu plan, herkesin görebileceği pano-
lara asılmalıdır.
• Maden ocağında bir yerde yapılan değişiklik, ocağın diğer noktalarında çok değişik etkilere neden olur.
Bu nedenle tüm değişikliklerin yetkili makamlara onaylatılması gerekmektedir.
• Kömür gibi kendiliğinden kızışma ve yanma olasılığı olan madenlerde ahşap tahkimat ve yanıcı malze-
meler kullanılmamalıdır.
• Hava giriş kuyusundan kömür tozunun girmesi önlenmelidir.
• Grizulu veya yangına müsait kömür damarlarının bulunduğu ocaklarda tüm çalışanlar, çalışma süresin-
ce yanlarında karbonmonoksit maskesi veya ferdî oksijen kurtarıcıları taşımalı ve kullanmalıdırlar.
• Üretime başlamadan önce ve üretim sırasında metan drenajı yapılmalıdır.
• Maden ocaklarında dijital metan ölçerler ve alevli güvenlik lambaları sisteminin kurulması gereklidir.
• Sesli görüşmelerin yapılabildiği iletişim ağları kurulmalıdır.
• Patlayıcı maddeler; ocaklarda kullanılabilecek özellikte olmalı, yetkili ve ehliyetli kişilerce ateşlenmeli,
kurallara tam uyulmalı, ateşlemelerde gerekli güvenlik tedbirleri alınmalıdır.
• Üretim yerlerinde nefeslik ve kaçamak yolu olarak kullanılmak üzere yer üstü bağlantılarının ikinci bir
yolu olmalıdır.
Tablo 2.18: Türkiye’de Maden Kazaları (1980-2017)
Hayatını Kaybeden
Tarih Yer Kaza Türü
Kişi Sayısı
7 Mart 1983 Armutçuk (Zonguldak) Grizu patlaması 103

7 Mart 1990 Yeni Çeltik (Amasya) Grizu patlaması 68
3 Mart 1992 Kozlu (Zonguldak) Grizu patlaması 263
26 Mart 1995 Sorgun (Yozgat) Grizu patlaması 37
8 Eylül 2004 Küre (Kastamonu) Yangın 19
2 Haziran 2006 Dursunbey (Balıkesir) Grizu patlaması 17

10 Aralık 2009 Mustafakemalpaşa (Bursa) Grizu patlaması 19
17 Mayıs 2010 Zonguldak Grizu patlaması 30
8 Ocak 2013 Kozlu (Zonguldak) Grizu patlaması 8
Metan gazının yanması
13 Mayıs 2014 Soma (Manisa) 301
ve tavanın çökmesi
28 Ekim 2014 Ermenek (Karaman) Su baskını 18

141