Page 39 - Coğrafya 9 | 1.Ünite

Farklı sıcaklıktaki bölgelerin üzerine giden hava kütlesi sis oluşturur. Sıcak ortamdan soğuk ortama geçen hava
kütleleri, sıcak denizden soğuk kara üzerine gelen hava kütlesi ya da sıcak okyanus akıntısından soğuk okyanus
akıntısı üzerine geçen hava kütlesi sis oluşturabilir. Dünyada sislerin en yoğun görüldüğü alanlar, sıcak ve soğuk
okyanus akıntılarının temas yüzeylerinin üzeridir.
Yeryüzüne yakın hava içerisinde asılı duran ve çok küçük sıvı damlacıklarından oluşmuş, fazla yoğun ve kalın
olmayan yoğunlaşmış kütleye pus denir. Sis kadar olmamakla beraber pus da görüş uzaklığını azaltan bir yoğuşma
şeklidir.

Bİlgi Kutusu

Yoğun sis oluşumu, görüş uzaklığını azaltarak ulaşımı riskli bir hâle getirebilir. Sis, kara yollarında çok
sayıda aracın katıldığı zincirleme kazalara neden olmaktadır. Hatta zaman zaman deniz yolu ulaşımında bile
ciddi tehlikelere neden olabilmektedir. Örneğin Titanik adlı geminin bir buz dağına çarpmasıyla meydana
gelen meşhur kazaya sis neden olmuştur.

Çiy
Özellikle ilkbahar ve sonbahar aylarında havadaki su buha-
rının soğuk zeminler üzerinde su damlaları şeklinde yoğuşma-
sıyla oluşur (Görsel 1.46).
Kırağı
Soğuk cisimler üzerinde su buharının katılaşması sonucu
meydana gelen, ince, kırılgan, iğne, pul ve tüy şeklinde beyaz
buz kristallerinin görüldüğü buz örtüsüdür (Görsel 1.47).
Kırç
Havadaki aşırı soğumuş su damlacıklarının nesneler üze-
rinde temas edip donmasıyla oluşan buz katmanıdır. Kırağıdan
farkı su buharının değil aşırı soğumuş su damlacıklarının don- Görsel 1.46: Çiy
masıyla oluşmasıdır (Görsel 1.48).

Görsel 1.47: Kırağı Görsel 1.48: Kırç

Bİlgi Kutusu

Çiy, kırağı ve kırç yer çekimi etkisi altındaki bir buluttan düşmedikleri için yağış çeşiti değillerdir.

DOĞAL SİSTEMLER 113