Page 37 - Coğrafya 9 | 1.Ünite

coğrafi UYGULAMA

Bağıl nemin hissedilen sıcaklığa etkisi
Hissedilen sıcaklık, termometrenin gölgede ölçtüğü hava sıcaklığından farklı olarak insan vücudunun hissettiği sı-
caklıktır. Hissedilen sıcaklık üzerinde; iklimsel çevre, giysilerin rengi, vücut yapısı ve kişisel özelliklerle birlikte hava
sıcaklığı, rüzgâr ve bağıl nem gibi meteorolojik faktörler de etkilidir. Hissedilen sıcaklık insan sağlığı açısından oldukça
önemlidir. Hissedilen sıcaklık hesaplamasında yaz aylarında hava sıcaklığı ile birlikte bağıl nem dikkate alınmaktadır. Kış
aylarında ise daha çok rüzgârın etkisi hissedilen sıcaklık üzerinde belirleyici etkendir. Hissedilen sıcaklık hesaplanırken
hem termometre ile kurallarına uygun bir şekilde gölgede ölçülen hava sıcaklığı hem de bağıl nem değerinin kullanılması
gerekmektedir.
Tablo 1’de hava sıcaklığı ve bağıl nem değerleri gösterilmiştir. Bu tablo üzerinde hava sıcaklığı ve bağıl nem değeri
çakıştırılarak hissedilen sıcaklık bulunabilir. Örneğin Antalya’da hava sıcaklığı değerinin 33 C, bağıl nemin ise %60’ı
o
o
gösterdiği bir yaz gününde hissedilen sıcaklık 39 C civarındadır. Buna karşın aynı hava sıcaklığı değerinin görüldüğü
o
Ankara’da bağıl nemin %40 olması durumunda hissedilen sıcaklık 34 C’dir.
Hissedilen sıcaklığın fazla olması insan sağlığı için birçok tehlike oluşturmaktadır. Bu tehlikeler Tablo 2’de hissedilen
sıcaklık değerine göre kategorize edilerek verilmiştir. Örneğin hissedilen sıcaklık değerinin 40 C (kategori III) olması
o
kişiler üzerinde güneş çarpması, sıcak krampları veya sıcaklık yorgunluğuna neden olabilir.

Tablo 1: Sıcaklık ve Nem Bileşiminin İnsanlara Hissettirdiği Hava Sıcaklıkları* Tablo 2: Hissedilen Sıcaklıklarda İnsan Sağlığı
İçin Oluşabilecek Tehlikeler
BAĞIL NEM %
Sıcaklık 30 35 40 45 50 55 60 65 70 75 80 85 90 95 Olası Sağlık Problemleri
o C
44 52 55 60 64 Kategori I Sıcak veya güneş çarpması, sıcağa
o
43 50 54 58 62 65 Nem ile Hissedilen Hava Sıcaklıkları C bağlı şok
42 47 49 54 58 63 Güneş çarpması, sıcak krampları
41 45 47 49 54 59 63 Kategori II veya sıcak bitkinliği, şiddetli termal
stres ile birlikte sıcak çarpması
40 43 45 49 49 54 59 64 Kategori I (54 ve yukarı) Kuvvetli termal stres ile birlikte
39 41 44 46 47 48 54 58 62 Kategori III güneş çarpması, sıcak krampları ve
sıcak yorgunluğu
38 40 42 43 46 49 52 56 59 62
Termal stresten dolayı halsizlik,
37 38 40 41 43 46 46 46 54 57 61 Kategori IV sinirlilik, dolaşım ve solunum
36 37 38 39 41 43 43 44 45 54 55 60 sistemlerinde birçok rahatsızlık
35 35 37 37 39 40 42 43 45 48 51 55 59 (Tablo 1’de tespit edilen hissedilen sıcaklıkla-
34 34 35 36 37 38 40 42 42 44 44 45 54 57 59 rın kategorisine göre, fiziksel etkinlik ve şartlardan
etkilenme süresine bağlı olarak ortaya çıkabilecek
33 33 34 34 36 36 38 39 41 42 43 45 47 50 55
sağlık problemleri)
32 31 32 33 34 35 36 37 38 41 43 45 47 50 53
31 30 31 31 33 33 34 35 36 37 39 41 45 48 51
30 29 30 30 31 31 32 33 34 35 37 37 37 41 47
Kategori IV (27-31) Kategori III (32-40) Kategori II Gördüğünüz gibi, kategori numarası büyüdüğünde
(41-53) tehlike azalmaktadır.

Bu değerler hafif rüzgârlı hava ve gölgedeki sıcaklıklara göre hesaplanmıştır. Güneş altında duran insanlar için yukarıdaki değerlere
10°C daha ilâve etmelisiniz.
* M. Kadıoğlu ve A.B. Kara tarafından 1992 yılında İTÜ Dergisi’ne hazırlanan “Sıcaklık-Nem Bunaltıcılığı ve Halka SINEM Uyarısı” adlı
makaleden alıntı yapılmıştır.

Buna göre yukarıda verilen bilgiler ve tablolardan faydalanarak aşağıdaki soruları cevaplayınız.
1. Ankara ve Antalya’da aynı hava sıcaklığı değerinin ölçülmesine rağmen bu iki şehirde yaşayan insanlar tarafından
hissedilen sıcaklık değerinin farklı olmasının nedeni nedir?
2. Hava sıcaklığı değerinin sabit kalıp bağıl nemin artması durumunda hissedilen sıcaklıkta nasıl bir değişim görülür?
o
3. Hava sıcaklığının 30 C, bağıl nemin ise %50 olması durumunda hissedilen sıcaklığa bağlı olarak insan sağlığı için
hangi risk kategorisi oluşabilir?
o
4. Hava sıcaklığının 35 C, hissedilen sıcaklığın ise 45 C olduğu bir yaz gününde bağıl nem yüzde kaçtır?
o

DOĞAL SİSTEMLER 111