Page 33 - Coğrafya 9 | 1.Ünite
P. 33

3. Akdeniz Çevresinde Etkili Olan Yerel Rüzgârlar
                  Türkiye’nin de yer aldığı Akdeniz çevresinde çeşitli yerel rüzgârlar etkili olur (Harita 1.18). Mutlak konumu
               nedeniyle Akdeniz’in kuzeyinden esen rüzgârlar sıcaklığı azaltırken güneyden esenler sıcaklığı yükseltir.




                Mistral:  Fransa’nın  güne-
                yindeki  dağlık  alanlardan   Bora:  Hırvatistan’daki  Dinar
                Rhone (Ron) Vadisi boyun-  Alpleri’nden  Adriyatik  Deni-  Etezyen:  Balkan  Dağları’n-
                ca  Batı  Akdeniz’e  doğru   zi’ne  doğru  esen  soğuk  yerel   dan Ege Denizi’ne doğru esen
                esen soğuk yerel rüzgârdır.  rüzgârdır.                 soğuk yerel rüzgârdır.

                                     Mistral                      Krivetz               Krivetz:  Doğu  Avru-
                                                     Bora                               pa’daki  dağlık  alanlar-
                                                                                        dan doğup Tuna Vadisi
                                                                                        boyunca  hareket  eden
                                                             Etezyen
                                                                                        ve  Karadeniz’e  doğru
                                                                                        esen  soğuk  yerel  rüz-
                                Sirokko                                                 gârdır.
                                                                              Samyeli
                    Sirokko:  Batı  Sahra’dan  Batı            Hamsin
                    Akdeniz’e doğru esen sıcak ye-                             Samyeli:  Arabistan  çöllerinden
                    rel rüzgârdır. Taşıdığı çöl tozları   Hamsin:  Libya  çöl-  doğup  Doğu  Akdeniz’de  etkili
                    nedeniyle Güney Avrupa’da kır-    lerinden  doğup  Orta    olan rüzgârlardır.
                    mızı ve sarı renkli yağışlar gö-  Akdeniz’de etkili olan
                    rülmesine neden olur.             rüzgârlardır.
                                                                                              0  250  500 km
             Harita 1.18: Akdeniz Havzası’nda esen yerel rüzgârlar


                  4. Tropikal Rüzgârlar
                  Ekvator’a yakın alanlarda, daha çok deniz üzerinde oluşan ve saatte 160 km’den daha hızlı esen rüzgârlardır.
               Beraberinde çok şiddetli yağışlar getirir. Estikleri yerlerde can ve mal kaybına neden olabilir. Çapı daha çok
               300-800 km olan girdaplar şeklindedir. Bu rüzgârlar estikleri yere göre farklı isimler alır. Hint Okyanusu’nda
               cyclone (siklon), Büyük Okyanus’ta typhoon (tayfun), Meksika Körfezi’nde hurricane (harikeyn), Avustralya’da
               willy-willy (vily-vily) adı verilir (Harita 1.19).










                                             Harikeyn                               Tayfun


                                                                     Siklon       Vily-vily



                               Tropikal rüzgâr bölgeleri



                              Harita 1.19: Tropikal rüzgârların etkili olduğu alanların dağılışı  0  3000 6000 km





                                                                                         DOĞAL SİSTEMLER  107
   28   29   30   31   32   33   34   35   36   37   38