Page 29 - Coğrafya 9 | 1.Ünite

coğrafi UYGULAMA

Aşağıdaki tabloda bir merkeze ait yönlere göre rüzgâr frekans değerleri verilmiştir. Güneyden esen rüzgâr taranarak
gösterilmiştir.
Kuzey
100
Rüzgâr Yönü Esme Sayısı (Frekans) Kuzeybatı 100 90 Kuzeydoğu
80
Kuzey 100 90 80 70
60
Kuzeydoğu 30 70 60 50 90 100
Doğu 10 50 40 40 70 80
30
Güneydoğu 30 30 20 40 50 60
Güney 90 100 90 80 70 60 20 10 10 20 30
Güneybatı 20 Batı 50 40 30 20 10 10 Doğu
Batı 10 20 10 10 20 30 40 50
30 10 10 60 70 80 90
Kuzeybatı 20 50 40 20 20 100
30 30
60
40
70 40
80 50
50 60
90
100
Tabloyu inceleyerek, 70 70 80
60
1. Rüzgâr frekans gülünü tarayarak tamamlayınız. Güneybatı 80 90 100 Güneydoğu
90
2. En az ve en fazla rüzgâr esen yönleri belirtiniz. 100
3. Bölgenin yer şekillerinin hangi yönde uzandığını belirtiniz. Güney
RÜZGÂR ÇEŞİTLERİ
Yeryüzünde değişen sıcaklık koşullarına bağlı olarak basınç merkezleri ve bu basınç merkezleri arasında etkili
olan rüzgâr sistemleri de değişir. Rüzgârlar oluşumlarına göre sürekli, mevsimlik ve yerel rüzgârlar olarak sınıf-
landırılır.
A) Sürekli Rüzgârlar
Yeryüzünde sürekli basınç merkezleri arasında oluşan hava hareketlerine bağlı olarak yıl boyunca sürekli esen
rüzgârlar meydana gelir (Şekil 1.42). Bu rüzgârların etkili oldukları alanlar oldukça geniştir. Sürekli rüzgârlar;
Alize, batı ve kutup rüzgârları olarak üçe ayrılır.
Alize Rüzgârları: 30° enlemleri çevresindeki dinamik yüksek ba- TYB
sınç alanlarından Ekvator çevresindeki termik alçak basınç Kutup R.
alanlarına doğru esen rüzgârlardır. Sıcak kuşak karaları- 60 DAB
o
nın doğu kıyılarına bol yağış bırakırlar. Bu rüzgârlara Batı R.
ticaret rüzgârları da denir.
o
Batı Rüzgârları: 30° enlemlerinden dinamik yük- 30 DYB
sek basınç kuşaklarından 60° enlemlerindeki dina- Alize R.
mik alçak basınç alanlarına doğru esen rüzgârlardır. 0 TAB
o
Okyanus üzerinden geçerek orta kuşak karalarının
batı kıyılarına bol yağış bırakırlar. Batı rüzgârları Alize R.
o
Türkiye üzerinde de etkilidir. 30 DYB
Kutup Rüzgârları: Kutuplardaki termik yüksek Batı R.
basınç alanlarından 60° enlemlerindeki dinamik alçak 60 DAB
o
basınç alanlarına doğru esen rüzgârlardır. Soğuk ve kuru Kutup R.
estiklerinden dolayı genellikle yağış getirmezler.
TYB
Şekil 1.42: Sürekli rüzgârlar

DOĞAL SİSTEMLER 103