Page 119 - DEFTERİM BİYOLOJİ 10

1.
Ekosistem Ekolojisi Bölüm

Besin zincirinde trofik düzeylerde bulunan organizmaların toplam kütlesi, biyokütle
piramidiyle gösterilir. Biyokütle piramitlerinde alt trofik düzeylerden üst trofik dü-
zeylere çıkıldıkça biyokütle azalır.

Üçüncül 10 kg
tüketici

İkincil 100 kg
tüketici

1000 kg
Birincil
tüketici

10000 kg
Üreticiler

Görsel 9: Biyokütle piramidi

Üreticilerden üst trofik düzeylerdeki tüketicilere doğru aktarılan enerji, enerji pirami-
diyle gösterilir.
Bir trofik düzeyden diğerine geçişte genellikle enerjinin %90’ı kaybolur, %10’u bir
üst basamağa aktarılır. Buna %10 yasası denir. Enerji piramitlerinde alt trofik
düzeylerden üst trofik düzeylere çıkıldıkça aktarılan enerji giderek azalır.

Üçüncül
tüketici 10 J
%10 enerji
Enerji, bir trofik
aktarımı
düzeyden diğerine
tamamen aktarı-
İkincil 100 J lamaz. Enerjinin
tüketici %10 enerji bir kısmı yaşam-
aktarımı
sal faaliyetlerde
kullanılır, bir
Birincil 1.000 J
%10 enerji kısmı ısı olarak
tüketici
aktarımı kaybedilir, bir
kısmı da sindi-
10.000 J rilemeden atılan
Üretici %10 enerji besinlerin bağları
aktarımı
arasında kalır.
1.000.000 J Güneş ışığı

Görsel 10: Enerji piramidi

Biyolojik Birikim
Çeşitli yollarla doğaya bırakılan zararlı kimyasalların canlıların vücudunda
birikmesine biyolojik birikim denir. Zararlı kimyasallar besin zincirinde alt trofik
düzeylerden üst trofik düzeylere doğru artarak birikir ve zararlı konsantrasyon
düzeyine ulaşabilir.

Zararlı kimya-
sallar solunum,
boşaltım gibi
metabolik yollarla
atılamadığında
canlı vücudunda
birikir. Bu birikim
Biyolojik birikim düzeyi
canlının sağlığına
zarar verir.
Görsel 11: Biyolojik birikim
119