Page 120 - Biyoloji

BİYOLOJİ 12

Tomurcukların.uyku.hâlinde.kalmasına.apikal.dormansi.adı.verilir..Tek.
çenekli.bitkilerde.gövde.genellikle.otsudur..Tek.çenekli.bitkilerin.gövde-
sinden.enine.alınan.kesit.incelendiğinde.en.dışta.epidermis.tabakası.
bulunur..Epidermisin.altında.parankima.dokusu.yer.alır..Bu.tür.bitkiler-
de.floem.ve.ksilem.borusu.arasında.kambiyum.bulunmaz..Bu.neden-
le.iletim.demetleri.düzensiz.sıralanmıştır..Kambiyum.bulunmadığı.için.
gövdede.enine.kalınlaşma.görülmez..Bu.bitkilerde.ayrıca.korteks.ve.öz.
bölgesi.bulunmaz..Floem.dışta,.ksilem.içte.konumlanır..Çift.çenekli.otsu.
gövdelerin.en.dış.yüzeyinde.koruyucu.epidermis.tabakası.yer.alır..Epi-
dermisten.sonra.merkezî.silindire.kadar.olan.bölüme.korteks.adı.verilir..
Korteks.bölgesi;.parankima,.kollenkima.ve.sklerenkima.dokularından.
meydana.gelmiştir..Merkezî.silindirin.içinde.madde.iletimini.gerçekleş-
tiren.iletim.demetleri.bulunur..Bu.tür.bitkilerin.floem.ve.ksilem.borusu.
arasında. kambiyum. bulunur.. İletim. demetleri,. kambiyumun. etrafında.
halka.oluşturacak.şekilde.düzenli.dizilmiştir..En.içteki.tabakada.kökün.
aksine.parankima.dokusundan.meydana.gelen.öz.bölgesi.bulunur..Pa-
patya,.ayçiçeği,.bezelye.gibi.bitkiler.otsu.ve.çift.çenekli.bitki.örnekleridir.
(Görsel.4.23.a,.b).
Epidermis

Korteks
Epidermis
Vasküler.
İletim.demetleri kambiyum

Temel.doku
Floem

Ksilem

a b

Görsel 4.23: a).Tek.çenekli,.b).Çift.çenekli.bitkilerde.gövdenin.enine.kesiti.(1000.µm)
Her.yıl.belirli.mevsimlerde.hücre.bölünmeleriyle.yeni.odun.(sekonder.
ksilem).ve.soymuk.borularını.(sekonder.floem).oluşturur..Kambiyum,.
sürekli. olarak. sekonder. ksilem. ve. sekonder. floem. eklemesi. yaparak.
enine.kalınlaşmayı.sağlar.(Görsel.4.24).

Gövde.Yüzeyi
Genç.gövde Zamanla.enine.
kalınlaşması
gerçekleşen.gövde

Gövde.merkezi

Floem
Vasküler.kambiyum
Floem
Kambiyum Ksilem
Kambiyumun.oluşturduğu
yeni.iletim.dokusu
Ksilem

Görsel 4.24: Vasküler.kambiyumun.etkinliği.sonucu.gerçekleşen.enine.kalınlaşma.(100.µm)

119