Page 122 - Biyoloji

BİYOLOJİ 12

Tek.çenekli.bitkilerde.yaprak.ayası,.kalın.bir.orta.damar.ve.orta.dama- Tek.çenekli.bitki
ra.paralel.uzanan.yanal.damarlara.sahiptir..Çift.çenekli.bitkilerde.ise.
yapraktaki.kalın.olan.ana.damarlar,.dallanarak.ağsı.bir.damarlanma.
oluşturur.(Görsel.4.26.a,.b).

Yaprak.ayasının.enine.kesiti.mikroskopta.incelendiğinde.yaprağı.üst-
ten.ve.alttan.kuşatan.epidermis.hücreleri.görülür..Yaprağın.üst.yüze-
yini.döşeyen.hücre.tabakasına.üst.epidermis,.yaprağın.alt.yüzeyini. Yaprak.ayası
döşeyen.hücre.tabakasına.da.alt.epidermis.denir..Bu.hücreler,.renk-
siz.olduklarından.Güneş.ışığını.geçirerek.alttaki.kloroplastlı.hücrelere. Gövde
ulaştırır..Karada.yaşayan.bitkilerin.çoğunda.üst.epidermisteki.stoma. a
ya.çok.az.sayıda.ya.da.hiç.yoktur..Alt.epidermisteki.stoma.sayısı.ise.
üst. epidermise. göre. daha. fazladır.. Epidermis. hücreleri,. mumsu. sal- Çift.çenekli.bitki
gılar.üreterek.kütikula.tabakasını.oluşturur..Karada.yaşayan.bitkilerin.
çoğunda.kütikula,.yaprağın.üst.kısmında.daha.kalındır..Hem.alt.hem. Yaprak.sapı
de.üst.epidermis.hücrelerinde.kloroplast.bulunmadığı.için.bu.hücreler.
fotosentez.yapamaz..Mezofil,.yaprağın.üst.ve.alt.epidermisi.arasında.
kalan.bölümdür..Bu.bölümde.yer.alan.hücreler,.fotosentez.için.özelleş-
miş.parankima.hücreleri.ve.iletim.demetleridir.(Görsel.4.27)..

Gövde
Yaprak.ayası
b
Üst.epidermis
Görsel 4.26: a).Tek.çenekli,.b).Çift.
Kütikula Kloroplast çenekli.bitkilerde.yaprak.kısımları

Palizat
parankiması
Ksilem

Mezofil.doku
Floem

Stoma Alt.epidermis

Karbondioksit Sünger
parankiması
Stoma
Oksijen Su.buharı

Görsel 4.27: Yaprağın.enine.kesiti

Yaprak.Sapı
Yaprak. ayasını. gövdeye. bağlayan. kısımdır.. Yaprak. ayasının. Güneş.
ışığından.en.verimli.şekilde.yararlanmasını.sağlar..Genellikle.tek.çe-
nekli. bitkilerin. yapraklarında. bir. sap. bulunmaz.. Yapraklar. doğrudan.
gövdeye.bağlıdır.

121