Page 23 - Biyoloji

BİYOLOJİ
9

Endositoz sırasında hücre zarının bir kısmı koparak koful
oluşumuna katıldığı için hücre zarı yüzeyi küçülür. Endositoz
olayında enzimler görev alır ve ATP harcanır. Endositoz, fagositoz
ve pinositoz olmak üzere iki şekilde gerçekleşir:

a) Fagositoz
Büyük moleküllü katı partiküllerin hücre zarının uzaması ile oluşan
yalancı ayaklar yardımıyla hücre içine alınmasıdır. İnsan vücu-
dundaki akyuvarlar, yabancı mikroorganizmaları bu yolla yok eder.
Amip, öglena, paramesyum gibi tek hücreli ökaryot canlılar besin-
leri fagositoz ile hücre içine alır.

b) Pinositoz

Hücre zarındaki porlardan geçemeyecek kadar büyük moleküllü ve
suda çözünebilen maddelerin alınmasına pinositoz denir.

B) Ekzositoz

Hücre içinde bulunan büyük moleküllü maddelerin enerji harcana-
rak kofullar yardımıyla endositozun tersi bir yöntemle hücre dışına
verilmesine ekzositoz denir. Hücrede üretilen enzim, hormon, tü-
kürük, süt gibi salgılar ve atık maddeler ekzositoz ile hücre dışına
verilir. Ekzositozda koful zarı, hücre zarı ile birleştiğinden hücre
zarının yüzeyi büyür (Görsel 1.18).

Hücre dışı
Salgılar ve atıklar

Hücre zarı

3

2
Ekzositoz cebi

Salgı kofulu
Hücre içi 1

Görsel 1.18: Görsel 2.43: Salgıların ve atıkların ekzositozla hücre dışına verilmesi

22