Page 77 - Biyoloji

BİYOLOJİ
11

Geri Emilim

Nefron tübülleri ve toplama kanalı geri emilimde görevlidir. Bowman
kapsülünden proksimal tübüle geçen süzüntüden su, üre, elektrolitler,
-
bikarbonat (HCO 3) iyonları, tuz, glikoz ve bazı amino asitler gibi vücut
için yararlı maddeler geri emilerek kana geçer. Henle kulpunun inen
kolunda suyun geri emilimi sağlanırken çıkan kolunda yalnızca tuzlar
geri emilir. Çünkü Henle kulpunun çıkan kolu suya karşı geçirgen de-
-
ğildir. Distal tüpte bikarbonat (HCO 3) iyonlarının, tuzun ve suyun emili-
mi devam eder. Toplama kanalında su ve çözünen maddelerin emilimi
gerçekleşir (Görsel 3.13).
Kabuk

Proksimal tüp Distal tüp
NaCl Besinler NaCl Su HCO -
HCO - 3 Su K + 3

H + İlaçlar NH 3 H + K +

Henle Henle
kulpunun kulpunun
inen kolu çıkan kolu
Süzülen NaCl
Su NaCl Öz
Su
NaCl
HCO₃ - NaCl Toplama
H + kanalı
Su
Üre Üre
Besinler
İlaçlar

Geri Emilen
Salgılanan
Süzüntü
Görsel 3.13: İdrar oluşumu

Bir maddenin kanda bulunması gereken normal miktarına eşik değeri
denir. Maddenin kandaki miktarı eşik değerinin üzerindeyse geri emilim
olmaz, madde idrarla dışarı atılır. Sağlıklı bir insanda glikoz ve amino
asitlerin %100’ü, suyun %99’u, sodyumun %99,5’i, ürenin %50’si geri
emilerek tekrar kana verilir. Böylece kandaki madde yoğunluğu ve oz-
motik basınç sabit tutularak homeostasi sağlanır.
Salgılama
Salgılama, nefronu saran kılcal damarlardan nefron kanalcıklarına
madde geçmesi olayıdır. Salgılanan maddeler; ilaçlar, bazı organik asit
ve bazlar, zehirli maddeler, amonyak, hidrojen iyonları, potasyum iyon-
ları, boya gibi bazı atık maddelerdir.

76