Page 133 - Kimya

12. Sınıf

Kimya

Alkoller sudaki hidrojen atomlarından birinin yerine alkil grubunun Hidroksil grubunun bağlı olduğu karbon atomuna iki karbon atomu
geçmesiyle oluşmuş molekül olarak düşünülebilir. bağlıysa ikincil karbon atomu, alkole ise ikincil (sekonder) alkol
o
denir. İkincil alkoller, 2 alkol şeklinde de ifade edilebilir.
O O H H H
H 104,5 o H R 109,5 o H H–C – C – C–H

H O H OH
Alkollerin sınıflandırılması aşağıda gösterilmiştir (Şekil 3.2). CH –CH–CH –CH 3
2
3
H
Sekonder karbon atomu Sekonder karbon atomu
ALKOLLER İzopropil alkol sec-Bütil alkol
o
(sec-Propil alkol) (2 alkol)
o
(2 alkol)
Monoalkoller Polialkoller Hidroksil grubunun bağlı olduğu karbon atomuna üç karbon atomu
(C H 2n+2 O) Yapısında birden fazla bağlıysa üçüncül karbon atomu, alkole ise üçüncül (tersiyer)
o
alkol denir ve 3 alkol şeklinde de ifade edilebilir.
n
Yapısında bir tane –OH grubu bulunan
–OH grubu bulunan alkollerdir. CH 3 Tersiyer karbon OH Tersiyer karbon
alkollerdir. CH –C–OH atomu CH –CH –C–CH atomu
3
CH –OH Dioller Trioller CH 3 3 2 CH 3
3
3
Metanol (C H 2n+2 O ) (C H 2n+2 O ) Tersiyer bütanol (3 alkol) Tersiyer pentanol (3 alkol)
2
n
n
3
o
o
Yapısında iki tane Yapısında üç tane
CH –CH –OH –OH grubu bulunan –OH grubu bulunan
3 2 alkollerdir. alkollerdir.
Etanol
CH –CH CH –CH–CH
2 2 2 2 ] 14. Alıştırma
OH OH OH OH OH
Aşağıdaki alkolleri primer, sekonder ve tersiyer şeklinde
Etand�ol Propantr�ol sınıflandırınız.
Şekil 3.2: Alkollerin sınıflandırılması a) CH –CH –CH–OH b) OH c) CH 3 ç)
3
2
CH 3 CH –C–CH –CH 3 CH –C–CH –OH OH
3
2
3
2
CH CH
3 3
............................ ............................ ............................
Alkollerin Adlandırılması
Alkoller IUPAC kurallarına göre adlandırılırken aşağıdaki kurallar
sırasıyla uygulanır:
1. Hidroksil grubunun bulunduğu en uzun karbon zinciri seçilir.

2. Hidroksil grubuna en yakın uçtan başlanarak zincirdeki karbon
atomlarına numara verilir.

3. Zincirde bulunan alkil gruplarının ve heteroatomların yeri ve adı
belirtilir.

133