Page 23 - Kimya

Kimya 9. Sınıf

4. ÜNİTE MADDENİN HÂLLERİ

MADDENİN FİZİKSEL HÂLLERİ

4.1.1. MADDENİN FARKLI HÂLLERİ

Maddenin katı, sıvı, gaz ve plazma olmak üzere dört hâli vardır. Bu hâller enerji ile birbirine dönüşe-
bilir. Maddelerin hâl değişimi sırasında sadece taneciklerin birbirinden uzaklığı değişir, maddenin kimy-
asal yapısı ve formülü değişmez.

Erime
ısı alır
KATI SIVI
ısı verir
Donma
PLAZMA
Yoğuşma ısı verir ısı alır Buharlaşma İyonizasyon
ısı alır
ısı verir
Deiyonizasyon
ısı alır
Süblimleşme
Kırağılaşma
GAZ

Tablo 4.1.1: Maddenin fiziksel hâlleri ve özellikleri
KATI SIVI GAZ PLAZMA

• Tanecikleri ar- • Tanecikleri arasında- • Tanecikleri arasında- • Tanecikleri arasında-
asındaki boşluk yok ki boşluk katılara ki boşluk en fazladır. ki boşluk katı ve
denecek kadar azdır. göre daha fazla • Katı ve sıvılara göre sıvılara göre fazladır.
• Maddenin en yoğun gazlara göre daha yoğunluğu düşüktür. • Yoğunlukları katı
hâlidir (Bizmut, su azdır. • En düzensiz hâldir. ve sıvılardan daha
gibi bir kaç istisna • Genellikle yoğun- • Tanecikleri titreşim azdır.
dışında). lukları katılardan öteleme ve dönme • Pozitif ve negatif
• Maddenin en düzen- düşük, gazlardan hareketi yapar. yüklerin serbestçe
li hâlidir. yüksektir. • Belirli şekil ve ha- dolaştığı tane-
• Tanecikleri titreşim • Katı hâline göre cimleri yoktur. ciklerden oluşur.
hareketi yapar. düzensizdir. • Sıkıştırılabilir. • Diğer hâllere göre
• Belirli şekil ve ha- • Tanecikleri titreşim • Akışkandır. taneciklerinin enerji-
ve öteleme hareketi
si en yüksektir.
cimleri vardır.
ÖZELLİLERİ • Sıkıştırılamaz. • Belirli şekilleri yok- • Belirli şekil ve ha-
yapar.
cimleri yoktur.
• Akışkandır.
tur, hacimleri vardır.
• Sıkıştırılamaz.
• Akışkandır.
Görsel 4.1.2: Maddenin hâl değişimleri

23