Page 28 - Kimya

9. Sınıf Kimya

Kovalent Katılar
Kovalent katıları bir arada tutan çok sayıda atomun güçlü kova-
lent bağlarla etkileşmesidir.
Kovalent katılarda etkileşim katı boyunca her yöne uzanan bir ağ
yapısı oluşturur.
Örneğin elmasta her karbon atomu dört karbon atomuna kuv-
vetli kovalent bağlarla bağlanarak sağlam bir yapı oluşturur. Bu yapı
elmasın oldukça sert ve yüksek kaynama noktasına sahip olmasını
sağlar (Görsel 4.2.5).
Kovalent katılara silisyum karbür, kuartz, silisyum nitrür örnek
verilebilir.
Görsel 4.2.5: Elmas kovalent katıdır.

Metalik Katılar
Metalik katılar, pozitif iyonların belirli bir düzene göre yerleşm-
esi ile oluşur. Metalik katılar metalik bağ ile birbirlerine bağlanırlar.
Katının tamamında pozitif iyonlar serbest hareketli elektron den-
iziyle çevrilmiş olarak bir arada bulunur. Elektronların hareketliliği
metallere tel ve levha hâline gelme, ısı ve elektriği iletme, parlaklık
gibi özellikler kazandırır.
Çinko, gümüş, bakır, potasyum, sodyum metalik katılara örnek
verilebilir (Görsel 4.2.6).

Görsel 4.2.6: Çinko metalik katıdır.
Günlük hayatta sıkça kullanılan katı türleri ve bunların özellikleri Tablo 4.2.1’de verilmiştir.

Tablo 4.2.1: Katı Türleri ve Özellikleri

Katı Türü İyonik Katı Moleküler Katı Kovalent Katı Metalik Katı

Taneciklerin
Düzeni

Tanecikleri Zıt yükler arasında- Dipol-dipol, Hidro- Kovalent bağ Metalik bağ
ki elektrostatik jen bağı, London
Bir Arada
çekim etkileşimleri
Tutan Kuv-
vetler
Yüksek erime nok- Düşük erime nok- Yüksek erime Düşük veya yük-
Katının talı, sert, kırılgan, talı, yumuşak, ilet- noktalı, çoğu sert, sek erime noktalı,
Fiziksel iletken olmayan ken olmayan katı iletken olmayan yumuşak veya sert,
Özellikleri katı katı parlak, iletken katı

NaCl, KF, MgCl 2 , I 2 , P 4 , S 8 , CO 2 , SO 2 , Elmas, grafit, Zn, Au, Ag, Fe, Cu
Örnekler kuartz
CaO
H 2 O, C 6 H 12 O 6

28