Page 25 - Kimya

Kimya 9. Sınıf

HAVADAN AZOT VE OKSİJEN ELDESİ

Havadan azot ve oksijenin elde edilmesi ayrımsal damıtma yöntemiyle gerçekleştirilir. Bu yöntemde
oksijen ve azotun kaynama noktaları farkından yararlanılarak sırasıyla aşağıdaki işlemler uygulanır (Gör-
sel 4.1.7).

Hava girişi
Azot gazı
o
-190 C

4
Hava sıkıştırılır
1
o
-200 C’ta
Sıkıştırılmış hava sıvı hava
Sıvı azot soğutulur
2
N 2 ve O 2
karışımı
karbon dioksit ve su katı hâlde 3
ayrılır.
Sıkışan havanın genleşmesi Sıvı oksijen

Görsel 4.1.7: Havadan azot ve oksijen eldesi

1. Hava, normal atmosfer basıncının yaklaşık 40 katı kadar yüksek bir basınçla sıkıştırılır.
o
2. Sıkıştırılan hava sıvı azot ünitesinde yaklaşık -200 C’a kadar soğutularak sıvı hâle getirilir. Sıvı
o
hâldeki karışımın içinde bulunan karbon dioksit ve su -200 C’ta katı hâlde olacağı için karışım-
dan ilk olarak karbon dioksit ve su ayrılır. Sıvı karışımda ise azot ve oksijen kalır.
3. Sıkıştırılmış havanın genleşmesine izin verilir.
o
4. Kolona gelen sıvı karışımındaki azot, kaynama noktası daha düşük (-196 C) olduğu için kolonun
o
üstünden gaz olarak çıkar. Azotun gaz olarak bulunduğu sıcaklıkta (-183 C) oksijen hâlâ sıvıdır.
Sıvı olan oksijen kolonun alt kısmından ayrılır.
Yapılan işlem sonucunda havadan azot ve oksijen elde edilir.

25