Page 92 - Kimya

11. Sınıf Kimya

Tepkime Hızlarının Ölçülmesi
Bir tepkimenin hızını izleyebilmek için giren maddelerle ürünlerin birbirinden farklı olan renk, çökelti
oluşumu, elektrik iletkenliği, basınç, hacim, sıcaklık gibi bazı özelliklerinden yararlanılır.
Renk Değişimi
H (g) + Cl (g) 2HCl(g)
2
2
renksiz sarı-yeşil renksiz
Çözünme-Çökelme
NaCl(suda) + AgNO (suda) AgCl(k) + NaNO (suda)
3
3
beyaz çökelti
Elektrik İletkenliği Değişimi
+ -
CO (g) + H O(s) H (suda)+HCO (suda) (İletkenlik artar.)
3
2
2
Basınç-Hacim Değişimi
2NO (g) 2NO(g) + O (g) Basınç artışı (V, T sabit) olur.
2
2
2H O (suda) 2H O(s) + O (g) Hacim artışı (P, T sabit) olur.
2
2 2
2
Isı Değişimi
FeO(k) + CO(g) Fe(k) + CO (g) + ısı
2

ÇÖZEREK ÖĞRENİN
1. Aşağıdaki tepkimelerin hızlarını ölçmek için uygun birer yöntem öneriniz.
I. H (g) + Br (g) 2HBr(g) ………………………….............................................................……
2
2
renksiz kırmızı renksiz
kahverengi
+
II. Mg(k) + 2H (suda) Mg 2+ (suda) + H (g) …….................................…………...…………….
2
III. CS (g) + 3O (g) CO (g) + 2SO (g) ……………...............................................….......………
2
2
2
2

+ 2+
IV. Cu(k) + 2Ag (suda) Cu (suda) + 2Ag(k) ……...........................................……………......

MADDE MİKTARI TEPKİME HIZI
Bir kimyasal tepkimede birim zamanda harcanan veya oluşan madde miktarının değişimine tepkime
hızı denir. Tepkime hızı “T.H.ˮ, “rˮ, “Ѵˮ ile gösterilebileceği gibi “Hızˮ şeklinde de ifade edilebilir.

Giren veya ürünün madde miktarındaki değişme
Hız =
Zaman aralığı
Madde miktarı = [mol, hacim, molar derişim, kütle…]

Zaman aralığı = [s, dk, saat, gün, yıl…]

92