Page 93 - Kimya
P. 93

Kimya                     11. Sınıf






                   Örneğin amonyağın oluşum hızı azot ve hidrojene göre hesaplanabilir.
                   N (g) + 3H (g)     2NH (g)
                    2
                                          3
                             2
                   Tepkimede azot ve hidrojenin miktarı zamanla azalacağı için hızı “-ˮ ile amonyak miktarı zamanla
               artacağı için hızı “+ˮ ile belirtilir.
                   N ’un harcanma hızı,
                    2
                        N  derişimindeki değişme   - 36 N @
                                                       2
                         2
                   Hız =                        =          şeklinde gösterilir.
                                Zaman                3 t
                   H ’in harcanma hızı,
                    2
                        H  derişimindeki değişme   - 36 H @
                                                       2
                         2
                   Hız =                        =          şeklinde gösterilir.
                                Zaman                3 t
                   NH ’ın oluşma hızı,
                      3
                        NH  derişimindeki değişme    + 36 N H @
                                                           3
                           3
                   Hız =                          =            olur.
                                  Zaman                 3 t
                   Bu durum aşağıdaki denklemlerle de ifade edilebilir.
                         - 36 N @  - 36 H @  + 36 NH @
                             2
                                       2
                                                   3
                   Hız =        =        =
                           3 t     3 3  t     2 3  t
                   6∙Hız  = 2∙Hız  = 3∙Hız NH 3
                       N
                                H
                                 2
                        2
                       ÖRNEK VE ÇÖZÜM
                Örnek                             Çözüm
                1.  2 litrelik bir kapta gerçekleşen   1.  Tepkimeye göre 1 mol H  harcandığında 2 mol HI oluşur. 0,06
                                                                           2
                   H (g) + I (g)     2HI(g) tep-      mol  harcandığında  0,12  mol  HI  oluşur.  Soruda  HI  gazının
                            2
                     2
                   kimesinde  1 dakikada 0,06 mol     oluşum hızı M/s cinsinden istendiği için HIʼün molaritesi bu-
                   H  gazı harcanmıştır. Buna göre    lunur.
                     2
                   HI  gazının  oluşum  hızı  kaç         n     , 012
                                                     M =    =       =  , 006 M       1 dakika =  60  saniye
                   M/s’dir?                               V     2 L
                                                            36 HI@    , 006       3 -
                                                       Hız =      =       =  1 #  10  M/s
                                                              3 t     60


                2.  C(k) + O (g)     CO (g) tep-       Hız =  36 C@
                           2
                                       2
                   kimesi 2 saniyede gerçekleşiyor.   2.       3 t
                   C  katısının  yanma  hızı  6  g/s         36 C@
                                                         / =
                                                      6 gs
                   olduğuna  göre  tepkimede  kul-             2  s
                   lanılan  karbon  miktarını  bu-
                                                        C =
                                                      36 @   12 g C
                   lunuz.







                                                                                                           93
   88   89   90   91   92   93   94   95   96   97   98