Page 12 - Fen Lisesi Biyoloji 10 | 2.Ünite

Dihibrit Çaprazlama
İki karakter yönüyle heterozigot (melez) olan bireylere dihibrit, böyle iki bireyin çaprazlanmasına da
dihibrit çaprazlama denir. Örneğin Mendel, bezelye bitkilerini yetiştirirken hem tohum rengini (sarı veya
yeşil) hem de tohum şeklini (düzgün veya buruşuk) incelemiştir.

Tohum Şekli Tohum Rengi

Düzgün D Buruşuk d Sarı S Yeşil s

Homozigot sarı düzgün (SSDD) ve homozigot yeşil buruşuk (ssdd) bezelyeler çaprazlanarak F dölünde
1
dihibrit (SsDd) bireyler elde edilir (melezleme).

P: Homozigot × Homozigot

Sarı-Düzgün Yeşil-Buruşuk

SSDD ssdd

Gametler: SD sd
×

F dölü: SsDd
1
Genotip: SsDd Tamamı heterozigot baskın

Fenotip: Tamamı sarı düzgün tohumlu

Oluşan F kuşağındaki bireyler ise kendi arasında çaprazlanarak F kuşağı elde edilir. Daha sonra F dö-
2
2
1
lünde oluşan genotip ve fenotip oranları belirlenir. Heterozigot sarı düzgün tohumlu bezelyelerden SD, Sd,
sD, sd gametleri oluşur. Her alel çifti, gamet oluşumu sırasında birbirinden bağımsız olarak ayrılır. Kısaca
tohum rengi için kalıtsal olarak aktarılan alelin tohum şekli için aktarılan kalıtsal alel üzerinde etkisi yoktur.
Bu durum Mendel’in Bağımsız Açılım İlkesi olarak adlandırılır.

Heterozigot sarı düzgün tohuma sahip bezelyeler çaprazlanır.

F × F : Heterozigot × Heterozigot (Kendileştirme)
1
1

Sarı-Düzgün Sarı-Düzgün

SsDd SsDd

Gametler: SD, Sd, sD, sd SD, Sd, sD,sd

62