Page 103 - Fen Lisesi Biyoloji 11 | 1.Ünite

Bölüm 3 Sindirim Sistemi

1.3.5. Sindirim Sistemi Rahatsızlıkları ve
Sağlığının Korunması

Reflü; sağlıksız beslenme, aşırı yağlı yiyecekler ve ilaç kullanımı gibi
nedenlerle mide ağzındaki kapayıcı kasın gevşeyerek mide asidinin
yemek borusuna geri kaçmasıyla oluşan hastalıktır. Bu nedenle mide-
den yemek borusuna asitli mide içeriği geçer ve yemek borusu muko-
zası, asitli sıvı nedeniyle hasar görür. Bu durum yanma hissini oluştu-
rur. Hastalığın belirtileri; yemek borusunda yanma, yutkunma zorluğu,
göğüs ağrısı, kuru öksürük ve ses kısıklığı şeklinde görülür. Genellikle
mide asidini azaltıcı ilaçlar yardımıyla tedavi edilir. Hasta ilaçlara cevap
vermediği takdirde hastaya cerrahi müdahale uygulanabilir. Reflüsü
olan kişiler asitli ve baharatlı ürünler, alkol, hazır meyve suları, aşırı çay
ve kahve tüketiminden kaçınmalıdır.

Gastrit, mide iç yüzeyindeki mukoza tabakasının yıpranması ve zarar
görmesi durumudur. Yetişkinler başta olmak üzere tüm yaş grupların-
da yaygın görülebilen bir hastalıktır. Başlıca nedenleri; bilinçsiz ve aşırı
ilaç kullanımı, kafein, sigara kullanımı, yetersiz beslenme, Helicobac-
ter pylori bakterisinin yol açtığı mide enfeksiyonları, stres ve radyote-
rapidir. Fakat yapılan araştırmalar, çoğu gastritin mide mukozasındaki
kronik bakteriyel enfeksiyon sonucu olduğunu göstermektedir. Gastrit;
karın ağrısı ve kramplar, mide bulantısı, kusma, iştah kaybı, şişkinlik,
ağızda acı bir tat veya doygunluk hissiyle kendini gösterir. Bu hasta-
lık, mide salgılarını giderek azaltır. Salgılamanın azalması, sindirimi ve
emilimi azalttığı için kansızlık görülebilir. Genellikle gastrit tedavisinde
asit baskılayıcı ilaçlar kullanılır. Eğer, gastrit bakteriyel kaynaklı ise an-
tibiyotik tedavisi uygulanır. Gasrtrit kontrol altına alınmadığında daha
geniş alanlara yayılarak ülsere dönüşebilir.

Ülser; kan akışının ve mukus salgısının azalması, H. pylori enfeksi-
yonu ve iltihaba bağlı aşınmalar nedeniyle oluşan hastalıktır. Böylece
mide veya ince bağırsak mukozasının sindirimi gerçekleşirken sindi-
rim kanalı hasar görür. Mide ve ince bağırsakta sık görülmekle birlikte
ağız ve yemek borusunda da rastlanabilir. Ülser, temelde iki şekilde
oluşabilir: Birincisi asit ve pepsinin mide mukozasından aşırı salgılan-
masıdır. İkincisi ise sindirim kanalındaki mukoza bariyerinin, asit-pep-
sin karışımının sindirici gücüne karşı koyamamasıdır. Ülsere zemin
hazırlayan diğer nedenler arasında sigara, alkol ve ilaç kullanımının
artmasıdır. Ülser tedavisi için antibiyotik kullanımının yanı sıra antihis-
taminik özellikteki ve asit sekresyonunu baskılayacak ilaçlar tavsiye
edilir (Görsel 1.73).

Görsel 1.73: Midedeki ülserin iyileşme süreci
Hepatit, karaciğerin bazı etkenlere bağlı olarak tahrip olmasıyla olu-
şan hastalıktır. Viral kökenli olan hepatitler, dünyada ve ülkemizde en
sık görülen enfeksiyon hastalıklarıdır. Viral hepatitler virüsün tipine
bağlı olarak Hepatit A, Hepatit B, Hepatit C, Hepatit D, Hepatit E, Eps-
tein-Barr (Epsteyn bar) virüsünün yol açtığı hepatit ve herpes virüsü
hepatiti olarak adlandırılır. Hepatit B ve C kan yoluyla bulaşır.

117