Page 104 - Fen Lisesi Biyoloji 11 | 1.Ünite
P. 104
Fen Lisesi Biyoloji 11. Sınıf
Tırnak makası, diş fırçası, tıraş bıçağı, dövme veya akupunktur iğnesi,
manikür-pedikür malzemeleri ya da diş tedavisinde kullanılan ancak iyi
sterilize edilmeyen delici ve kesici aletlerin ortak kullanımının yanı sıra
cinsel yolla ya da kan ürünleriyle de bulaşabilir. Kanalizasyon sistemi-
nin suyu iyi filtre etmemesi de hepatit hastalığının besin ve su aracılı-
ğıyla yayılmasına neden olur.
Hemoroit, Yunancada haima (kan) ve rhoos (akma) kelimelerinden
oluşmuştur. Halk arasında basur olarak bilinir. Rektumda dışkı kontro-
lüne yardımcı olan kan damarlarınca zengin hemoroidal yastıkçıklar
bulunur. Bu yastıkçıklarda şişme veya iltihaplanma olduğunda hemo-
roit hastalığı oluşur. Hemoroit bir bağ dokusu hastalığıdır. Rektumda
iç ve dış hemoroitler hâlinde görülebilir. Bu durum anüs çevresinde
kanamaya neden olur. Genetik faktörler, beslenme tarzı (diyet), sıvı tü-
ketiminde yetersizlik, karın içi basıncı arttıran ıkınma hareketleri, anüs
çevresinin bol su ile yeterince temizlenmemesi, sucuk, pastırma gibi
besinlerin çok tüketilmesi nedenleriyle hastalık oluşabilir. Lif bakımın-
dan zengin lahana, kabak, pırasa gibi besinlerle beslenme, bol sıvı
alınması, düzenli tuvalet alışkanlığı, sıcak su oturma banyosu veya ilaç
tedavisi önerilmektedir. Hastalığın ileri derecelerinde cerrahi müdahale
uygulanır (Görsel 1.74).
İç yastıkçık
Rektum
Dış yastıkçık Anüs
Görsel 1.74: Hemoroit
Araştıralım-Paylaşalım Antibiyotikler, enfeksiyona neden olan bakterilerle birlikte bağırsak or-
tamındaki sindirimden sorumlu bakteriler ile B ve K vitaminin sente-
Fast-food türü yanlış beslenmenin ve
asitli içecek tüketiminin sindirim sis- zinden sorumlu olan yararlı bakterileri de yok eder. Bilinçsiz kullanılan
teminin sağlığı üzerindeki olumsuz ilaçların etkisiyle bağırsak boşlundaki pH değerinde meydana gelen
etkilerini araştırarak bu tür beslenme- değişiklik, enzimlerin çalışmasını da olumsuz etkiler. Besinlerin sindi-
den uzak kalmaya katkı sağlayacak bir rim ve emilimi de aksar. Dünya Sağlık Örgütü (WHO), uygun ve doğru
kamu spotu hazırlayanız. Tüm okul antibiyotik kullanımını “Klinik olarak tedavi etkisi maksimum, ilaçla
arkadaşlarınızla paylaşınız. ilgili yan etki ve mikrobiyal direnç gelişim riski minimum olan an-
tibiyotiklerin etkin kullanımı” şeklinde tanımlamaktadır. Doğru anti-
biyotik kullanımıyla ilgili bilgi düzeyinin artması için bireylerin eğitimine
önem verilmelidir. Bu amaca yönelik eğitim programları düzenlenmeli-
dir. Sindirim sistemi hastalıklarından korunmak ve sindirim sisteminin
sağlığını sürdürmek için;
• Lifli besinlerin tüketimi arttırılarak düzenli ve dengeli beslenilmelidir.
• Aşırı yağlı yemeklerden, kafeinli ve asitli içeceklerden uzak durulma-
lıdır.
• Et ve süt ürünleri çiğ olarak tüketilmemelidir.
• Yenilen besinlerin çok sıcak veya soğuk olmamasına dikkat edilme-
lidir.
• Stresten uzaklaştıracak hobiler edinilmelidir.
• Yiyecekler, yavaş ve uzun süre çiğnenmelidir.
• Sindirim sisteminin düzenli çalışmasının devamını sağlamak için dü-
zenli egzersiz yapılmalıdır ve bol su içilmelidir.
118
