Page 85 - Fen Lisesi Biyoloji 11 | 1.Ünite

Bölüm 6 Üriner Sistem

Kan hücreleri ve plazmadaki proteinler hariç diğer maddeler plazma-
dan diyaliz sıvısına veya diyaliz sıvısından plazmaya geçebilir. Diyaliz
sıvısında kandan atılmak istenen maddelerin derişimleri düşük tutulur
veya bu sıvı içerisinde bulundurulmazlar. Bu sayede uzaklaştırılmak
istenen maddeler difüzyonla diyaliz sıvısına geçer. Bu geçiş, çözün-
müş maddenin iki çözelti arasındaki konsantrasyon farkına bağlıdır.
Diyaliz ile kan plazmasındaki üre, genellikle 100-225 ml/dak oranında
temizlenir. Bu durum, ürenin atılması için iki sağlıklı böbreğin birlikte
çalışması ile karşılaştırıldığında diyalizin, iki katı kadar hızlı çalıştığını
gösterir. Diyalizden sonra hastaların kendisini yorgun hissetmesinin
sebebi budur (Görsel 1.115).

Boşaltım kanalında görülen diğer bir rahatsızlık, böbrek taşı oluşu-
mudur. İdrarla dışarı atılması gereken çözünmüş inorganik maddeler
böbreğin işlevini yapamaması sonucu çökebilir. Böbrek taşları oluşur.
Bu taşlar, vücuttan atılabilir veya boşaltım kanalını tıkayabilirler. Bir-
kaç gün veya haftalar süren tıkanmalara müdahale edilmezse böbrek
hasarı gelişebilir. Bazı kişilerde taş oluşumu, kalıtsal olarak görülmek-
tedir. Böbrek taşları, çok şiddetli ağrılara neden olur. Böbrek taşları
günümüzde şok dalgaları yardımıyla kırılabilmektedir. Bol su içmek
tedaviye yardımcı olur.

Gut; ürik asidin eklemler, böbrekler ve diğer dokularda birikerek kan
ve idrardaki seviyesinin yükselmesiyle ortaya çıkan bir hastalıktır. Araştıralım-Paylaşalım
Eklemlerde tekrarlayan ağrı ataklarıyla karakterize olmuştur. Kan ve Böbrek taşlarının oluşum nedenlerini,
oluşumuna karşı alınacak önlemleri
idrardaki ürik asit birikiminin nedeni, ilgili enzimlerin bozulması veya ve oluşmuş taşların tedavi yöntemle-
böbrek rahatsızlıklarıdır. Aşırı miktarda kırmızı et tüketen kişilerde ürik rini araştırınız. Bulgularınızı, sunum
asit düzeyi yükseldiği için gut hastalığına yakalanma riski artar. hazırlayarak sınıf arkadaşlarınızla pay-
laşınız.
Üremi; protein metabolizması nedeniyle açığa çıkan üre, ürik asit, kre-
atinin gibi azotlu bileşiklerin vücut sıvılarında konsantrasyonlarının art-
ması durumudur. Normal protein metabolizmasının devamlılığı için bu
maddelerin vücuttan uzaklaştırılması gerekir. Üremi iştahsızlık, ağızda
kötü tat ve koku, bulantı, kusma, yüksek tansiyon şeklinde belirtiler
verir.

İdrar yolu enfeksiyonu; idrar yolundan mesaneye kadar ulaşan, ço-
ğunlukla E. coli bakterisinin sebep olduğu enfeksiyonlardır. Belirti ola-
rak; sık idrara çıkma, idrar sırasında ve sonrasında yanma hissi görülür.
Enfeksiyonun sadece mesanede görülmesi “sistit” olarak adlandırılır.
Tedavi sırasında kullanılan antibiyotiklere karşı direnç oluşumunun ön-
lenmesi önemlidir.

Böbrekte meydana gelen yapısal veya işlevsel bir bozukluk pek çok
hastalığa davetiye çıkarır. Bu yüzden böbreğimizin ve üriner sisteminin
sağlığını korumak için aşağıdakilere dikkat edilmelidir:

• Günlük yeterli su alımına dikkat edilmelidir.
• Doktor tavsiyesi olmadan bilinçsiz şekilde ilaç kullanılmamalıdır.
• Böbrek taşlarının oluşumunu engellemek için, tüketilen besin çeşitle-
rine dikkat edilmeli ve idrar uzun süre tutulmamalıdır.
• Kalıcı böbrek rahatsızlıklarına neden olabilen diş çürükleri ve enfek-
siyonlu hastalıklar, zamanında tedavi edilmelidir.
• Boşaltımda etkili olan derideki gözeneklerin tıkanmaması için kişisel
temizliğe önem verilerek düzenli banyo yapılmalıdır.
• Düzenli egzersiz yapılmalı ve boşaltım organları soğuktan
korunmalıdır.

207