Page 37 - Fen Lisesi Fizik 12 | 4. Ünite

2.

4.2. BÜYÜK PATLAMA VE EVRENİN OLUŞUMU
4.2. BÜYÜK PATLAMA VE EVRENİN OLUŞUMU 4.2. BÜYÜK PATLAMA VE EVRENİN OLUŞUMU BÖLÜM

Leptonlar

Kuarkların tersine doğada serbest olarak bulunabilen fermiyonlara lepton denir. Lepton sözcüğü Yunanca
küçük veya hafif anlamına gelen leptos kelimesinden türetilmiştir. Bu gruba giren parçacıkların en bilinen
örneği elektrondur. Kütlelerine göre büyükten küçüğe sıralanırsa tau, müon ve elektron olmak üzere üç ne-
sil lepton vardır. Her birinin ilgili bir nötrinosu bulunur. Nötrinolar yüksüzdür ve hemen hemen hiç kütleleri
olmadığından nerdeyse hiç bir şeyle etkileşime girmezler. Bütün leptonların bir de karşıt parçacıkları vardır.
Tablo 4.2.2’de temel parçacıklar ve özellikleri belirtilmiştir.

Tablo 4.2.2: Etkileşim Türlerine Göre Bazı Temel Parçacıklar ve Özellikleri

Etkileşim Türlerine Göre Bazı Parçacıkların Özellikleri

Kütlesi Elektrik Anti-
Grup Parçacık Simgesi Spin
2
(MeV/c ) Yükü (e) parçacık
Foton Foton ϒ 0 0 1 ϒ

Elektron e - 0,511 -1 1/2 e +

Elektron-nötrinosu ν e < 7x10 -6 0 1/2 ν e

Müon μ - 105,7 -1 1/2 μ +
Leptonlar Müon-nötrinosu ѵ μ _ < 0,3 0 1/2 ѵ + μ

τ
1784
τ
-1
1/2
Tau
Tau-nötrinosu ν τ < 30 0 1/2 ν τ 209
Pion π + 139,6 +1 0 π _
Mezonlar
Kaon K + 493,7 +1 0 K _

Proton p 938,3 +1 1/2 p

Nötron n 939,6 0 1/2 n

Lambda Λ o 1115,6 0 1/2 Λ o

_
+1
1/2
Σ
1189,4
Σ
+
Hadronlar Baryonlar Sigma Σ O 1192,5 0 1/2 Σ O
Σ

Ξ
Ξ - o 1197,3 -1 1/2 Σ + o
1/2
1315
0
Ksi(Xi)
Ξ - 1321 -1 1/2 Ξ +
Omega Ω - 1672 -1 3/2 Ω +