Page 4 - Fen Lisesi Kimya 10 | 2. Ünite

2. HOMOJEN

BÖLÜM KARIŞIMLAR

‣ Bazı karışımların saf madde gibi görünmesinin sebebi nedir?
‣ Karışımdaki tanecikler arası etkileşimler, karışımın heterojen ya da ho-
mojen olmasına neden olur mu?

2.2.1. Homojen Karışımlar
Karışımı oluşturan maddelerin karışımın her noktasına eşit oranda da-
ğılması ile oluşan karışıma homojen karışım denir. Homojen karışımlara
BİLGİ KUTUSU çözelti adı verilir. Homojen karışımlar dışardan bakıldığında tek bir mad-
de gibi görünür. Homojen karışımlar bir faz, heterojen karışımlar çok faz
Bir sistemdeki bileşenlerin, bulundurur.
birbirinden sınır- Karışımı oluşturan maddeler, özelliklerine göre her oranda karışabile-
layıcı yüzeyler ile ceği gibi sıcaklığa ve basınca bağlı olarak belirli oranlarda da karışabilirler.
ayrılmış homojen Çözeltiler, çözücü ve çözünen adı verilen bileşenlerden oluşur. Örne-
bölümlerine faz ğin tuz-su karışımında su çözücü, tuz çözünen, tuzlu-su ise çözeltidir.
denir. Örneğin Çözeltideki bileşenlerden genellikle miktarı fazla olana çözücü, miktarı
zeytinyağı su ka- az olana çözünen denir. Bu tanımlama çözeltiler için her zaman geçerli
rışımı iki fazlı bir olmayabilir. Bazı koşullarda çözücü daha az, bazı koşullarda ise çözücü
karışımdır. ve çözünen maddeler arasındaki kütlesel fark çok azdır. Gaz çözeltileri
Zeytinyağı-su ka- bu tür çözeltilere örnek verilebilir. Gaz tanecikleri arasında etkileşim kuv-
rışımı iki ayrı faz vetleri yok denecek kadar azdır. Bu nedenle gaz tanecikleri her zaman
oluşturur. birbirleriyle homojen olarak ve her oranda karışabilir.
İki ya da daha çok metalin, bir metal ile yarı metalin, bazen bir metal ile
ametalin eritilip karıştırılmasıyla oluşan karışımlara alaşım denir. Alaşım-
lar genelde katılar arasında oluşan homojen ya da heterojen karışımlardır.
Çözeltiler, çözücü ve çözünenin fiziksel hâllerine göre sınıflandırılır.
Homojen karışımlarda çözücü ve çözünen katı, sıvı ve gaz hâlde olabilir.
Çözeltiler katı, sıvı ve gaz çözeltiler olmak üzere üçe ayrılır. Çözeltinin
fiziksel hâlini çözücü belirler. Çözücü; katı ise katı çözelti, sıvı ise sıvı
çözelti, gaz ise gaz çözelti adını alır (Tablo 2.1).

BİLGİ KUTUSU
Tablo 2.1: Çözeltilerin Fiziksel Hâllerine Göre Sınıflandırılması
Bazı alaşımlar;
Çözeltinin
Lehim : Pb-Sn Çözücü Çözünen Çözelti Örnekleri
Fiziksel Hâli
Pirinç : Cu-Zn
Lehim, pirinç, tunç, bronz, 22 ayar
Tunç : Cu-Sn Katı
Nikel çeliği : Fe-Ni altın, çelik
Katı Katı
Bronz : Cu-Sn-Zn Sıvı Gümüş-civa amalgamı (diş dolgusu)
22 ayar altın : Au-Cu
Gaz Palladyum içindeki H gazı
2
Şekerli su, tuzlu su,
Katı
tentürdiyot [Kl-l - C H OH]
2 2 5
Sıvı Sıvı
Sıvı Kolonya, sirke
Gaz Gazoz, kola, maden suyu

Sıvı Nemli hava
Gaz Gaz
Gaz Hava, LPG, doğal gaz

74